بازی
بازی ویدئویی
بازی‌های رایانه‌ای یا ویدئویی نوعی سرگرمی تعاملی است که توسط یک دستگاه الکترونیکی مجهز به پردازشگر یا میکرو کنترلر انجام میشود. بسیاری از بازی‌های رایانه‌ای به دلیل تولید تصویر متحرّک با قابلیت نمایش روی صفحه تلویزیون یا نمایشگر رایانه، بازی ویدئویی نیز محسوب می‌شوند. تعداد مخاطبان بازی‌های رایانه‌ای در سالهای گذشته افزایش چشمگیر داشته و این بازی‌ها به یکی از پر هوادارترین سرگرمی‌های موجود تبدیل شده‌اند.
گونه‌های بازی‌های ویدئویی
بازی‌های رایانه‌ای بر اساس شیوه انجام بازی و حالت گرافیکی به گروه (ژانر) های زیادی از جمله موارد اشاره شده در فهرست زیر بخش می‌گردند:
آموزشی تعلیمی Educational
اتومبیل‌رانی Driving games
مسابقه اتومبیل‌رانی Racing
راهبردStrategy
راهبرد نوبتیTurn Based Strategy
راهبرد بی‌درنگReal Time Strategy
اکشن - ماجرایی Action-Adventure
مخفی کاری Stealth Action
ترس و بقا Survival Horror
اینترنتی Online games
سکوییPlatformers
تیراندازی Shooters یا Shoot'em Up
تیراندازی سوم شخص Third Person Shooters
تیراندازی اول شخص First-person shooters
شبیه‌سازیSimulation
شبیه‌سازی فضایی Space simulation
ضرباهنگیRhythm games
ماجراییAdventure
مبارزه‌ای Beat 'em up/Fighting
معمایی Puzzle
نقش آفرینی (ایفای نقش) Role-Playing Games
نقش آفرینی غربی، آمریکایی یا کامپیوتری Computer RPG
نقش آفرینی کنسولی یا ژاپنی Japanese RPG
ورزشی Sports
پیجال - هزارتو (لابیرینتی) Maze games
اکشن
اهمیت بازی‌های ویدئویی
تاثیر گذاری: تأثیر گذاری بالای این گونه بازی روی مخاطب، این بازی‌ها را به یک ابزار با استعداد بسیار بالا برای آموزش، آگهی، ترویج مذاهب، سو استفاده سیاسی، شستشوی مغزی و... تبدیل کرده‌است. بسیاری از دولتها بازی‌های رایانه‌ای را به دلیل احتمال تحریک کودکان و نوجوانان و ترویج خشونت محدود کرده‌اند.
سود آوری: امروزه صنعت تولید بازی‌های رایانه‌ای به یک عرصه سود آور تبدیل شده‌است و شرکتهای بزرگ تولید کننده این گونه بازی‌ها هر سال سود هنگفتی به دست می‌آوردند، به گونه‌ای که در سال ۲۰۰۴ میزان سود خالص سالانه به دست آمده از صنعت بازی‌های رایانه‌ای به مرز ۱۰ میلیارد دلار رسید و سود حاصل سالانه به دست آمده از هالیوود (نه و نیم میلیارد دلار) را پشت سر گذاشت.
سر گرم کننده بودن: بازی‌های رایانه‌ای بر خلاف بیشتر سر گرمی‌های دیگر، تعاملی بوده و از این رو جذاب تر هستند.
اعتیاد: عده‌ای از محققین بازی‌های رایانه‌ای را اعتیاد آور و خطرناک قلمداد می‌کنند. هر چند این مساله ثابت نشده است؛ اما شواهد موجود نشان می‌دهد تعدادی از علاقمندان به بازی‌های رایانه‌ای به طرز غیر طبیعی به این سرگرمی وابسته شده و از زندگی عادی خود باز می‌مانند.
تحقیقات نشان داده بازی های ویدثویی باعث افزایش هوش میشوداما باعث ایجاد خشونت نیز میشود.
طراحی بازی ویدئویی
طراحی بازی ویدئویی (به انگلیسی: Video Game Designing) یکی از مراحل زیرمجموعه توسعه بازی‌های ویدئویی است که فرایند طراحی اصول و محتوای یک بازی و همچنین چگونگی قوانین آن را مشتمل میشود. تمام این مراحل، جزئی از بخش پیش‌تولید یک بازی ویدئویی است. در این مرحله از توسعه بازی، طراح، به طراحی گیم‌پلی، محیط عمومی بازی، داستان و طراحی شخصیت‌ها پرداخته و برداشت اولیه خود را از بازی ویدئویی، با کمک ابزارهایی که در اختیار دارد عملیاتی می‌کند. این حرفه، دارای مهارت‌های تخصصی است.
تاریخچه
در ابتدای تاریخچهٔ بازی‌های ویدئویی، فرایند طراحی، ساخت و توسعه یک بازی ویدئویی توسط برنامه‌نویسان معمولی و غیر متخصص انجام می‌شد. این فعالیت‌ها به صورت فردی انجام می‌شد که برآیند آن، یک محصول با خروجی سرگرم‌کننده بود. اما این فعالیت‌ها از دههٔ ۱۹۷۰ به بعد، شکل حرفه‌ای به خود گرفت و اشخاص طراح بازی، به صورت تخصصی و حرف‌ای به طراحی بازی پرداختند و گروه‌های طراحی بازی تشکیل دادند. از نخستین طراحان بازی‌های ویدئویی که به شکل تخصصی مبادرت به طراحی بازی ورزیدند، سید میر، جان رومرو، کریس سویر و ویل رایت بودند.
با اقبال عمومی بیشتر نسبت به این محصولات، روند تکامل و پیچیده شدن طراحی و ساخت بازی‌های ویدئویی شدت یافت و بخش‌های طراحی، ساخت و توسعه یک بازی از یکدیگر تفکیک و هریک از بخش‌ها توسط افراد متخصص در همان بخش انجام شد و این کار به تکامل بازی‌های ویدئویی کمک بزرگی کرد. این کار سبب ایجاد تخصص‌های جدیدی در این حرفه شد و طراحی بازی را به شکل گروهی سوق داد. امروزه، بسیار نادر است که تمامی فرایند ساخت یک بازی ویدئویی توسط یک شخص انجام شود و فقط محدود به بازی‌های ساده میشود. بیشینهٔ بازی‌های ویدئویی تولید شده در دنیای کنونی، بازی‌های بسیار پیچیده و با فرایند ساخت طولانی است که برای کنسول های جدید و با پردازشگرهای قدرتمند ساخته میشود که انجام مراحل توسعه و ساخت بازی را به شکل انفرادی ناممکن می‌کند.
طراحی و ساخت بازی، اکنون یک صنعت پرسود و با بهرهٔ اقتصادی بالا است و شرکتهای تخصصی فراوانی را در سرتاسر جهان ایجاد نموده که با صرف بودجه‌های کلان، به سودهای سرشاری می‌اندیشند. شرکتهای طراحی و ساخت بازی، ممکن است تمامی فعالیت‌های بازی‌سازی، مانند طراحی، ساخت، توسعه و عرضه آن را در چارت سازمانی خود داشته باشند و یا برای این فعالیت‌ها، با کمک شرکتها و یا گروه‌های تخصصی‌تر بازی خود را عرضه کنند.
طراحان بازی ویدئویی
طراح بازی ویدئویی کسی است که طراحی کلی گیم‌پلی، محیط عمومی بازی، شخصیت‌ها و داستان آن را برعهده دارد. بسیاری از طراحان بازی کار خود را در انجام فعالیت‌هایشان به صورت آزمایشی پیگیری می‌کنند و پس از آزمون و خطاهای فراوان بخش به بخش، هر بخش از طراحی بازی را تکمیل و تأیید می‌کنند.
طراح لید یا طراح اسکلت بازی (به انگلیسی: Lead Designer)، طراح کلی بازی است که وظیفه طراحی اسکلت و کلیات یک بازی را براساس پیش‌زمینه‌های ذهنی خود از داستان و یا سفارشهای دریافت شده برعهده دارد. طراح لید، هماهنگ‌کننده تصمیم‌گیری‌های انجام شدهٔ کلان در میان افراد خارج از تیم طراحی و افراد درون تیم است و با شکل دهی اسکلت کلی بازی، چهارچوب طراحی را برای طراحان اصلی ایجاد می کند.
طراح سیستم (به انگلیسی: Systems Designer) طراح گیم‌پلی بازی و برقرار کننده توازن با سایر عناصر بازی، مانند داستان و شخصیت‌پردازی است.
طراح مرحله یا طراح محیط (به انگلیسی: Environment Designer) یکی از مهم‌ترین نقش‌ها در زمینهٔ طراحی بازی است که از کلیدی ترین افراد طراح در حال حاضر است.طراح مرحلهٔ بازی، وظیفه طراحی محیط و سطوح سه‌بعدی بازی و مأموریت‌های درون آن را به عهده دارد.
نویسنده (به انگلیسی: Writer) شخصی است که به شکل تخصصی به نویسندگی داستان بازی، مکالمات میان شخصیت‌ها و روایات نقل شده در بازی می‌پردازد.
دستمزد
در سال ۲۰۱۰، دستمزد برای یک طراح بازی با بیش از شش سال تجربه، به طور میانگین ۶۵٬۰۰۰ دلار، با سه تا شش سال تجربهٔ کار ۵۴٬۰۰۰ دلار و با کمتر از سه سال تجربه کار ۴۴٬۰۰۰ دلار بوده است. طراحان لید با بیش از شش سال تجربه رقمی معادل ۹۵٬۰۰۰ دلار و با تجربه سه تا شش سال، ۷۵٬۰۰۰ دلار دستمزد دریافت می‌کردند.
نقش‌ها
1) طراح لید
2) طراح سیستم
3) طراح مرحله یا طراح محیط
4) نویسنده
بازی ویدئویی تک‌نفره
بازی ویدئویی تک‌نفره (به انگلیسی: single-player video game) بازی‌های ویدئویی هستند که تنها به یک بازیباز، اجازه ورود به بازی و انجام مراحل آن را می‌دهند. این‌گونه بازی‌ها در برابر بازی‌های چندنفره قرار می‌گیرند که در آن، چند بازیباز به طور همزمان یا به صورت تعاملی، توانایی پیشبرد بازی را دارند.
به جز شخصیت قابل کنترل، ویژگی بازی‌های تک‌نفره، کنترل تمامی شخصیت‌ها و رخدادهای بازی توسط هوش مصنوعی طراحی شده برای آن بازی است.
بازی ویدئویی چندنفره
بازی ویدئویی چندنفره (به انگلیسی: Multiplayer video game) بازی‌های ویدئویی هستند که در آن، بیش از یک بازیباز اجازه ورود به بازی و انجام مراحل آن را دارا است. این‌گونه بازی‌ها در برابر بازی‌های تک‌نفره قرار می‌گیرند که در آن، تنها یک بازیباز توانایی پیشبرد بازی را دارد.
در این‌گونه بازی‌های ویدئویی، همزمان چند بازیباز توانایی انجام بازی را در جریان داستان و یا بخش‌های ویژهٔ طراحی شده، برای بخش چند نفره را دارند.
بازی‌های ویدئویی چندنفره، خود به دو دسته بازی‌های چندنفره بدون نیاز به شبکه و تحت شبکه تقسیم می‌شوند. در بازی‌های بدون نیاز به شبکه، چند بازیکن می‌توانند به صورت همزمان و در یک سیستم بازی را انجام دهند. اما در بازی‌های تحت شبکه بازیکنان قادر خواهند بود تا بسسته به خود بازی، با استفاده از شبکه‌هّای اینترنت و یا اترنت، به انجام یک بازی بپردازند، به صورتی که هر بازیکن، با سیستم شخصی خود در انجام آن بازی سهیم خواهد بود.
بازی چندنفره آنلاین
مولتی پلیر مولتی پلیر به گونه بازی‌هایی گویند که بازیکن‌ها از هر جای دنیا بر بستر اینترنت بتوانند به سرورهای بازی متصل بشوند و با دیگر بازیکنان بازی کنند
اورجینال و کرک شده
بازی‌های اورجینالی که به بازار عرضه می‌شوند قابلیت مولتی پلیر شدن را دارند اما بازی‌هایی که کرک شده‌اند نمی‌توانند به سادگی مولتی پلیر شوند و باید مقداری پول حدود ۳۰ دلار (این قیمت برای هر بازی متفاوت است) به ارائه دهنده خدمات مولتی پلیر بازی بدهند و یا صبر کنند تا یک مجموعه مولتی پلیر بازی مورد نظر را هک کرده و سرورهای بازی رو اجرا کند قابل ذکر است که سرورهای هک شده کیفت کمتری نسبت به سرورهای اورجینال دارند
مولتی پلیرهای معروف
تمامی ندای وظیفه‌ها قابلیت مولتی پلیر شدن روی استیم را دارند تمامی سری بازی‌های میدان نبر (بتلفیلد) قابلیت مولتی پلیر شدن روی اورجین را دارند
گیم‌پلی
گیم‌پلی (به انگلیسی: Gameplay) تعامل با یک بازی رایانه‌ای از طریق قواعدش است، ارتباط بین بازیکن و بازی، رقابت کردن و مغلوب کردن آنها،، طرح ریزی کردن و ارتباط بازیکن با آن. گیم پلی مجزا از گرافیک یا اجزای صدا است.
گیم‌پلی غیرخطی
یک بازی با گیم‌پلی غیرخطی به بازیکن اجازه می‌دهد با روشهای مختلف بازی (یا مرحله) را به پایان برساند. مزیت این بازی‌ها نسبت به بازی‌های خطی آزادی بازیکن است به گونه‌ای که پیروزی در مرحله اجباری ولی بعضی از موارد مانند ماموریت‌های جانبی اختیاری‌اند.
یک بازی غیرخطی گاهی به نام‌های «پایان باز» یا «گودال ماسه‌بازی» شناخته میشود.
در بعضی از بازی‌ها مانند اسپیلنترسل تام کلنسی: مامور دو جانبه بیش از یک انتخاب برای پایان بازی وجود دارد
کنترل‌کننده بازی
کنترل‌کننده بازی (به انگلیسی: Game controller) وسیله‌ای که برای کنترل یک شیء یا کارکتر در بازی‌های رایانه‌ای یا سایر سرگرمی‌های مشابه مورد استفاده قرار می‌گیرد. دسته‌های بازی یکی از انواع کنترل‌کننده‌های بازی هستند که در دو نوع سیمی و بی سیم هستند و به عنوان ورودی به کنسول‌های بازی یا رایانه شخصی متصل می‌شوند.
کینکت
کینکت برای ایکس باکس ۳۶۰ (به انگلیسی: Kinect for Xbox 360) یا به طور ساده کینکت که به طور کلی نام پروژه‌اش پروژهٔ ناتال (به انگلیسی: Project Natal) نام داشته نام وسیله ایست که منجر به استفاده از بازی‌های رایانه‌ای بدون استفاده از هیچگونه کنترلگری میشود. البته تنها استفادهٔ آن در مورد بازی‌های رایانه‌ای نبوده بلکه می‌توان از آن در تمامی موارد سرگرمی همانند تماشای فیلم و گوش دادن به موسیقی استفاده نمود. این وسیله توسط شرکت آمریکایی مایکروسافت ساخته شده‌است و بر روی دستگاه بازی ایکس باکس ۳۶۰ قابل استفاده‌است.
مرجع این وسیله بر پایهٔ یک دوربین با دو عدد لنز و یک درگاه مادون قرمز است که درگاه مادون قرمز و یکی از دوربین‌ها برای تشخیص عمق تصاویر است و دوربین دیگر هم که یک دوربین رنگی (RGB) است برای تشخیص تصاویر می‌باشد. این دوربین به کاربران ایکس باکس ۳۶۰ اجازه می‌دهد تا بدون لمس کردن هیچ کنترلگری بتوانند تمامی اجزای موجود بر صفحه را به کنترل خود در بیاورند. این دوربین حتّی توانا به درک و تشخیص صداهای کاربر خود نیز می‌باشد و با تشخیص آنها قادر به انجام فرمان آمده از سوی کاربر است. فروش این دستگاه در تاریخ ۴ نوامبر ۲۰۱۰ از آمریکای شمالی شروع شد.
پک کامل این دستگاه شامل یک دستگاه «ایکس باکس ۳۶۰ باریک» با حافظهٔ ۲۵۰ گیگابایت به همراه بازی «ماجراجویی‌های کینکت» و یک دستگاه دوربین کینکت است.
جیلبریک پلی‌استیشن
جیلبریک پلی استیشن (به انگلیسی: PlayStation Jailbreak) نخستین بار بر روی حافظه فلش عرضه شد و می‌توانست از سدهای امنیتی سیستم پلی‌استیشن بگذرد و کدهای غیر مجاز مربوط به برنامه‌ها را در سیستم و نرم‌افزار پلی استیشن به اجرا در آورد. یکی از محبوب ترین برنامه‌های غیر مجازی که با استفاده از جیلبریک پلی استیشن قابل نصب است مدیریت ذخیره یا بکاپ است که خود برای ریختن بازی‌ها و برنامه‌های غیر مجاز و کپی شده استفاده میشود. جیلبریک پلی استیشن تنها بر روی سیستم عامل پلی استیشن ورژن ۳٫۴۱ و ورژن‌های پایین‌تر قابل استفاده است و نوع فایل آن.PUP است و به کاربر امکان دستیابی کامل به حافظه پلی استیشن را برای اجرای برنامه و بازی‌های غیر مجاز را می‌دهد.
قوانین فروش و استفاده
فروش و استفاده از جیلبریک پلی استیشن در استرالیا به دلیل نقض حقوق سونی شرکت سازنده پلی استیشن ممنوع است همچنین سونی برای توقف فروش جیلبریک پلی استیشن در برخی از مناطق دنیا مانند آمریکا، اروپا و آسیا دادخواهی کرده.
پلی‌استیشن
پلی استیشن (به انگلیسی: PlayStation) که اغلب آن را به صورت مختصر پی‌اِس (PS)، پی‌اِس وان یا پی‌اِس ۱ و به طور غیر رسمی پی‌اِس ایکس (PSX) کوتاه و مختصر می‌کنند، کنسولی ۳۲ بیتی در نسل پنجم که برای اولین بار در دسامبر سال ۱۹۹۴ توسط بخش سرگرمی سونی منتشر شد.
داستان از سال ۱۹۸۸ شروع میشود. زمانی که سونی و نینتندو قصد دارند با همکاری هم طرح لوح ویژه (Super disc) را پیاده کنند. لوح ویژه یک سی‌دی رام برای کنسول سوپر نینتندو بود. ولی به هر شکل این دو شرکت از هم جدا شدند و لوح ویژه برای کنسول جدید نینتندو ساخته نشد. ولی سونی در سال ۱۹۹۱ با تغییرات و ویرایش‌های روی لوح ویژه آن را در کنسول جدید خود یعنی پلی استیشن جای داد. ایده خود کنسول پلی استیشن در سال ۱۹۹۰ توسط کن کوتاراگی مطرح شد.
فقط دویست عدد از اولین مدل پلی استیشن (که قابلیت اجرای کارتیچهای سوپر نینتندو را هم داشت) توسط سونی ساخته شد. اولین مدل این کنسول به صورت چند رسانه‌ای و چند منظوره طراحی شد. علاوه بر اجرای بازی‌های سوپر نینتندو، می‌توانست سی‌دی‌های صوتی و اطلاعات گرافیکی را بخوبی بخواند. با رایانه‌های شخصی هم سازگار بود. در سال ۱۹۹۴ نوع دیگری از پلی استیشن با عنوان پی‌اِس ایکس PSX عرضه شد که با بازی‌های سوپر نیتندو سازگار نبود و فقط بازی‌های مبتنی بر سی‌دی رام (CD-ROM Base) را می‌خواند. یک حرکت زیرکانه موجب شد پلی استیشن بهترین فروش در بین کنسول‌ها را داشته باشد.و تا ۲۰ ژوئیه ۲۰۰۸ بالغ بر ۱۰۲ میلیون دستگاه به فروش برساند.
پلی‌استیشن ۲
پلی استیشن ۲ (به انگلیسی: PlayStation ۲) به طور مختصر "Ps۲" دومین کنسول از محصولات شرکت سونی، جانشین کنسول موفق پلی‌استیشن و قبل از پلی‌استیشن ۳ در سری پلی‌استیشن قرار دارد. خبر ساخته شدن آن در مارس سال ۱۹۹۹ داده شد و یک سال بعد در ژاپن منتشر شد. رقبای اصلی این کنسول، کنسول‌های دریم‌کست، اکس‌باکس و نینتندو گیم‌کیوب بودند.
Ps۲ قسمتی از نسل ششم کنسول‌های بازی هست و پرفروشترین کنسول تاریخ است، با فروش بیش از ۱۴۰ میلیون نسخه تا ۳۰ سپتامبر سال ۲۰۰۹. در سال ۲۰۰۵ پلی استیشن ۲ سریع‌ترین کنسولی شد که توانسته بود ۱۰۰ میلیون نسخه روانه بازار کند. پس از بیش از ۱۲ سال از عرضه این کنسول، سونی فروش جهانی آن را در چهارم ژانویه ۲۰۱۳ میلادی متوقف کرد.
مشخصات
نسل:ششم
تاریخ انتشار:ژاپن ۴ مارس, ۲۰۰۰
آ.ش ۲۶ اکتبر, ۲۰۰۰
اروپا ۲۴ نوامبر, ۲۰۰۰
استر ۳۰ نوامبر, ۲۰۰۰
CN ۱ دسامبر, ۲۰۰۰
سی‌پی‌یو:۱۲۸-bit "Emotion Engine" clocked at ۲۹۴ MHz
رسانه:دی‌وی‌دی٬سی‌دی
کنترلر:دوال شک۲
فروش جهانی:۱۲۰ میلیون نسخه(تا ۲۰ سپتامبر ۲۰۰۷)
پرفروشترین بازی:Gran Turismo ۳: A-Spec با ۱۴٫۸۷ میلیون نسخه فروش(تا سپتامبر ۲۰۰۷)
بعد از: پلی‌استیشن
قبل از:پلی‌استیشن ۳
پلی‌استیشن ۳
پلی‌استیشن ۳ (به انگلیسی: PlayStation 3) سومین کنسول خانگی شرکت سرگرمی کامپیوتری سونی از سری پلی‌استیشن است که در ادامه موفقیت‌های پلی‌استیشن ۲ به بازار عرضه شده‌است. این کنسول از هفتمین نسل بازی‌های کامپیوتری است و در ۱۱ نوامبر ۲۰۰۶ در ژاپن و ۱۷ نوامبر ۲۰۰۶ در آمریکا و ۲۳ مارس ۲۰۰۷ در اروپا و استرالیا به طور رسمی وارد بازار شد.
پلی‌استیشن ۳ در نسل هفتم بازی‌های ویدئویی، رقیب کنسول‌های ایکس‌باکس ۳۶۰ از شرکت مایکروسافت و وی از شرکت نینتندو محسوب میشود که با داشتن بازی‌های انحصاری بزرگی همانند خدای جنگ، قتلگاه و سرزمین‌های ناشناخته توانست از نظر گرافیکی جایگاه محکمی را برای خود فراهم کند. پلی‌استیشن ۳ با داشتن امکانات چندرسانه‌ای مختلف نظیر گالری تصاویر، ویرایشگر ویدئو، پخش کننده آهنگ در فرمت‌های مختلف و همچنین پشتیبانی از دیسک بلوری، طیف وسیعی از کاربران را با نیازهای مختلف به سمت خود جلب کند.
اتفاقات پیش از عرضه
شرکت سونی اولین بار پلی‌استیشن ۳ را در کنفرانس خود در نمایشگاه ای۳ سال ۲۰۰۵ معرفی کرد. اولین مدل پلی‌استیشن ۳ که سونی نمایش داد، دارای ۳ درگاه کابل LAN، دو خروجی کابل تصویر اچ‌دی‌ام‌آی و ۶ درگاه یواس‌بی بود. اما وقتی پلی‌استیشن ۳ دوباره در نمایشگاه ای۳ سال ۲۰۰۶ میلادی به نمایش درآمد، بر روی آن یک خروجی تصویر اچ‌دی‌ام‌آی، یک ورودی کابل لن و چهار درگاه یواس‌بی موجود بود. کارشناسان دلیل این کار سونی را کاهش هزینه تولید پلی‌استیشن ۳ قلمداد کردند؛ چرا که تا چند سال اول عرضه این کنسول، ساخت آن برای سونی نسبت به هزینه فروش آن بسیار گران تمام می‌شد.
در ابتدا دو مدل برای پلی‌استیشن ۳ معرفی شد؛ اولی مدل ۲۰ گیگابایتی که ۴۹۹ دلار آمریکا قیمت داشت. و دومی مدل ۶۰ گیگ که قیمتی معادل ۵۹۹ دلار آمریکا داشت. طبق گزارش‌های مردمی و غیر رسمی، پلی‌استیشن ۳ در ابتدای ورود به ایران قیمتی بیش از یک میلیون تومان داشت.
مدل ۶۰ گیگابایتی علاوه بر بیشتر بودن هارد دیسک، برتری‌های دیگری مانند قابلیت وای-فای، رم ریدر و نشان نقره‌ای پلی استیشن ۳ بر روی بدنه داشت.
مشخصات
سازنده: سرگرمی کامپیوتری سونی
نوع: کنسول بازی
نسل: هفتم
سی‌پی‌یو (CPU): نوعی از یک پردازنده نامتقارن به نام CELL با یک PPE و هفت SPE که در کلاک ۳٫۲Ghz کار می‌کند و ساخت مشترک IBM, توشیبا و سونی می‌باشد.
جی پی یو (GPU): یک Chip گرافیکی به نام RSX ساخت مشترک ان‌ویدیا و سونی
حافظه: ۲۵۶MB XDR یه عنوان حافظه اصلی و ۲۵۶MB DDR III به عنوان حافظه ویدئویی (Video memory)
درایو: Blu-ray Disk Drive 2X با حداکثر سرعت انتقال داده Blu-ray 2x: 2x۳۶Mbps=۷۲Mbp / ۸MBps
مصرف برق پلی‌استیشن ۳، ۱۱ برابر کنسول نینتندو وی است.
مدل اسلیم
به دنبال شایعات مبنی بر ارائه نسخه جدید از PS۳، سونی در کنفرانس Gamescom به طور رسمی PS3 CECH-۲۰۰۰ را در ۱۸ اوت ۲۰۰۹ معرفی کرد. پلی‌استیشن ۳ اسلیم (که نام آن به طور رسمی PS3 CECH-۲۰۰۰ است) دارای خصوصیاتی از قبیل هارد دیسک ۱۲۰ گیگابایتی قابل ارتقاء و ۳۳٪ کوچکتر، ۳۶٪ سبکتر و ۳۴٪ مصرف برق کمتر نسبت به مدل پیشین خود را دارا می‌باشد. سیستم خنک کنده آن مجدداً طراحی گردیده و سل پروسسور آن به ۴۵ نانومتر تغییر یافته‌است.
قیمت پی‌اس۳ اسلیم در آمریکا ۲۹۹$ است و در ۱ سپتامبر ۲۰۰۹ در آمریکای شمالی و اروپا، و ۳ سپتامبر ۲۰۰۹ در ژاپن و استرالیا عرضه گردیده‌است. آخرین مدل آن با نام سوپر اسلیم نیز رونمایی شده است که از سال ۲۰۱۳ به فروش می‌رسد.
شکل ظاهری
بزرگ‌ترین و حجیم‌ترین کنسول تاریخ است. در دو رنگ مشکی متالیک و مشکی مات ساخته میشود. وزنش حدود ۵ کیلوگرم است و ابعادی برابر ۲٫۴*۳٫۵*۹۸ سانتی‌متر دارد. یک فن ۹ میلیمتری در عقب برای خنک کردن استفاده میشود.
انواع پک‌های ارائه شده
این کنسول از اوایل سال ۲۰۰۸ با رنگ سفید و با هارد دیسک ۴۰ گیگابایتی عرضه شده که به علت حذف کردن ریدر کارت‌های حافظه و موارد دیگری به قیمت ارزانتری به فروش می‌رسد. این پک نسخه قدیمی یا فت است که نسخه‌های ۸۰ گیگی و ۱۲۰ گیگی نیز دارد. در نسخه اسلیم که دارای هاردهای ۱۲۰ گیگ و ۲۵۰ گیگ و ۳۲۰ است دسگاه کوچکتر شده و همراه با بازی‌های مختلف و به صورت آزاد به فروش می‌رسد.
پلی‌استیشن ۳ قرمز
در چهارم ژوئن ۲۰۱۲، سونی مدل قرمز رنگ متالیک پلی استیشن ۳ را به طور انحصاری در بریتانیا عرضه کرد. این کنسول قرمز رنگ مجهز به یک هارد ۳۲۰ گیگابایتی و مانند بقیه بسته‌های پلی استیشن ۳ دارای دو دسته بی سیم است. فروشگاه اینترنتی آمازون قیمت این کنسول قرمز رنگ را ۲۵۰ یورو اعلام کرد، ولی فروشگاه پلی دات کام قیمت آن را ۲۴۰ یورو قرار داد.
واحد پردازشگر مرکزی
واحد پردازشگر مرکزی در پلی استیشن ۳ نوعی از یک پردازنده به نام سل پروسسور (Cell processor) است، همچنین این دستگاه اولین محصولی است که از این نوع پردازندها در معماری آن به عنوان پردازنده مرکزی استفاده شده.
سل پروسسور مورد استفاده شده در این کنسول در کلاک ۳٫۲Ghz کار می‌کند و متشکل شده از یک PPE بر اساس ساختار PowerPC و هفت SPE یا دستیار که سازندگان بازی‌ها تنها از شش عدد آنها می‌توانند استفاده کنند زیرا یکی از آنها اختصاصاً در اختیار سیستم‌عامل خواهد بود.
سل پروسسورها برخلاف پردازنده‌های چند هسته‌ای رایح ساختاری نامتقارن دارند و هدف اصلی از طراحی آنها استفاده در سینماهای خانگی، دستگاه‌های بازی و بالاتر بردن سطح کیفی آنها بوده.
ساختار آنها از این جهت نامتقارن نامیده میشود که به خلاف پردازنده‌های رایج دارای هسته‌های هم تراز و همسان نیستند و از یک هسته اصلی و چند هسته فرعی تشکیل شده‌اند به همین دلیل برنامه نویسی بر روی آنها نسبت به شیوه‌های متداول تا حد زیادی متفاوت است.
دسته‌های پلی استیشن ۳
دسته‌های پلی‌استیشن ۳ نسبت به نسخه قبل خود از نظر ظاهری تغییر چندانی نکرده‌است و فقط دکمه آنالوگ جای خود را به نماد پلی‌استیشن داده‌اند و دکمه‌های R۲ و L۲ کمی رو به بالا متمایل شده‌اند، نام دسته‌ها از «دوال شوک» به «سیکس اکسیس» تغییر یافته‌است.
درست است که دسته‌های این کنسول از لحاظ ظاهری تغییر چندانی نکرده‌اند اما از لحاظ کارایی این دسته‌ها دارای قابلیت بسیار جالبی به نام سنسیتیو موشن می‌باشند که به کاربر این امکان را می‌دهد که با حرکت دادن این دسته در راستای شش محور بسیاری از آیتم‌های بازی را کنترل کند. نام SIXAXIS هم از روی عملکرد این دسته‌ها برداشته شده که به معنای شش محور می‌باشد. تقریبااز اوایل سال ۲۰۰۸ دسته جدیدی برای این کنسول به بازار عرضه شده این دسته که با نام دال‌شوک ۳ شناخته میشود علاوه بر کارایی‌های دسته نسل قبل دارای شوک هم می‌باشد. سونی، دسته‌هایی با رنگ‌های مختلفی همچون طلایی، نقره‌ای، سفید و حتی قرمز و آبی منتشر کرده‌است.
در ای۳ سال ۲۰۰۹ سونی از یک پروژه جدید که بعدها در GDC ۲۰۱۰ پلی‌استیشن موو نام گذاری شد پرده برداری کرد. این محصول در ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۰ در اروپا، ۱۹ سپتامبر ۲۰۱۰ در آمریکای شمالی و ۲۱ اکتبر ۲۰۱۰ در ژاپن انتشار یافت.
شبکه بازی
در پاسخ به موفقیت‌های مایکروسافت در شبکه ایکس‌باکس لایو، سونی در سال ۲۰۰۶ در کنفرانس PlayStation Business Briefing meeting در توکیو رسماً خبر از راه اندازی شبکه‌ای آنلاین برای پی‌اس۳ داد.
پلی‌استیشن ۳ یک شبکه آنلاین به نام "پی‌اس‌ان" دارد که نوعی دنیای مجازی است و در آن بازی خریداری میشود، گفتگو میشود و صد البته اگر کنسول شما آپدیت جدید نباشد نمی‌توانید آنلاین بازی کنید. مگر با روشهای غیررسمی که در کشور موجود است.
برای بازی کردن در شبکه پلی‌استیشن نیازی به پرداخت هزینه نیست. این کنسول دارای بخشی به نام مرورگر اینترنت می‌باشد که پی‌اس۳ را قادر می‌سازد همانند یک رایانه شخصی وارد اینترنت شود. برای استفاده از خدمات اینترنت باید کنسول را ثبت نام کنید. استفاده از اینترنت پلی‌استیشن به جز پی‌اس‌ان نیاز به ثبت نام ندارد.
فروشگاه پلی‌استیشن
در ماه نوامبر ۲۰۰۶ سونی فروشگاه پلی‌استیشن را برای کاربران کنسول خانگی پلی‌استیشن ۳ راه اندازی کرد. فروشگاه پلی استیشن یک فروشگاه مجازی است که کاربران کنسول‌های شرکت سونی یعنی پلی‌استیشن ۳، پی‌اس‌پی و پلی‌استیشن ویتا می‌توانند از آن استفاده کنند. در این فروشگاه بازی، دموی بازی‌ها، بازی‌های آرکید، تم و آواتار پلی‌استیشن و محصولات چند رسانه‌ای دیگری برای کنسول‌های شرکت سونی عرضه می‌شوند. در ۲۴ سپتامبر سال ۲۰۰۹ شرکت سونی اعلام کرد که از زمان آغاز به کار فروشگاه پلی‌استیشن ۶۰۰ میلیون محصول مختلف از این فروشگاه خریداری شده‌است.
تقریباً یک سال پس از راه اندازی فروشگاه پلی‌استیشن برای کنسول پلی‌استیشن ۳ سونی در سپتامبر ۲۰۰۸ امکان خرید از این فروشگاه از طریق رایانه شخصی را هم برای اعضای شبکه پلی‌استیشن فراهم کرد و در اکتبر ۲۰۰۸ کاربران کنسول دستی پی‌اس‌پی هم این امکان را یافتند تا از این فروشگاه خرید کنند. خرید از فروشگاه پلی‌استیشن از راه خرید کارت اعتباری شبکه پلی‌استیشن انجام میشود. این کارت‌ها در دو نوع ۲۵ و ۵۰ دلاری عرضه میشود و کاربر می‌تواند با وارد کردن شماره درج شده بر روی این کارت‌ها در حساب کاربری خود، حساب شبکه پلی استیشن خودش را شارژ اعتباری کند و به وسیله آن از فروشگاه پلی‌استیشن خرید کند.
فروشگاه پلی‌استیشن ممکن است برای هر منطقه از جهان محتوایی مخصوص را عرضه کند؛ هر چند که بیشتر محتوای فروشگاه پلی‌استیشن در مناطق مختلف یکسان است. فروشگاه پلی‌استیشن برای چهار منطقه مختلف در دنیا طراحی شده که شامل مناطق: آمریکای شمالی، اروپا، آسیا و ژاپن میشود. مناطق اقیانوسیه و خاورمیانه منطقه ۲ محسوب می‌شوند و دارای فروشگاه مشترکی با فروشگاه اروپایی پلی‌استیشن هستند. سونی برای چین و آمریکای لاتین فروشگاه اختصاصی نساخته‌است.
قیمت کنسول
قیمت رسمی آن در زمان عرضه ۴۹۹ دلار و ۵۹۹ دلار بوده‌است اما در خود آمریکا هم با قیمت‌های ۵۵۰ دلار و ۶۵۰ دلار فروخته می‌شد. در ایران این کنسول در اواخر سال ۱۳۹۱ با هارد۳۲۰ گیگابایت، حدود ۱ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان داشته است.
پلی‌استیشن ۳
پلی‌استیشن ۳ (به انگلیسی: PlayStation 3) سومین کنسول خانگی شرکت سرگرمی کامپیوتری سونی از سری پلی‌استیشن است که در ادامه موفقیت‌های پلی‌استیشن ۲ به بازار عرضه شده‌است. این کنسول از هفتمین نسل بازی‌های کامپیوتری است و در ۱۱ نوامبر ۲۰۰۶ در ژاپن و ۱۷ نوامبر ۲۰۰۶ در آمریکا و ۲۳ مارس ۲۰۰۷ در اروپا و استرالیا به طور رسمی وارد بازار شد.
پلی‌استیشن ۳ در نسل هفتم بازی‌های ویدئویی، رقیب کنسول‌های ایکس‌باکس ۳۶۰ از شرکت مایکروسافت و وی از شرکت نینتندو محسوب میشود که با داشتن بازی‌های انحصاری بزرگی همانند خدای جنگ، قتلگاه و سرزمین‌های ناشناخته توانست از نظر گرافیکی جایگاه محکمی را برای خود فراهم کند. پلی‌استیشن ۳ با داشتن امکانات چندرسانه‌ای مختلف نظیر گالری تصاویر، ویرایشگر ویدئو، پخش کننده آهنگ در فرمت‌های مختلف و همچنین پشتیبانی از دیسک بلوری، طیف وسیعی از کاربران را با نیازهای مختلف به سمت خود جلب کند.
اتفاقات پیش از عرضه
شرکت سونی اولین بار پلی‌استیشن ۳ را در کنفرانس خود در نمایشگاه ای۳ سال ۲۰۰۵ معرفی کرد. اولین مدل پلی‌استیشن ۳ که سونی نمایش داد، دارای ۳ درگاه کابل LAN، دو خروجی کابل تصویر اچ‌دی‌ام‌آی و ۶ درگاه یواس‌بی بود. اما وقتی پلی‌استیشن ۳ دوباره در نمایشگاه ای۳ سال ۲۰۰۶ میلادی به نمایش درآمد، بر روی آن یک خروجی تصویر اچ‌دی‌ام‌آی، یک ورودی کابل لن و چهار درگاه یواس‌بی موجود بود. کارشناسان دلیل این کار سونی را کاهش هزینه تولید پلی‌استیشن ۳ قلمداد کردند؛ چرا که تا چند سال اول عرضه این کنسول، ساخت آن برای سونی نسبت به هزینه فروش آن بسیار گران تمام می‌شد.
در ابتدا دو مدل برای پلی‌استیشن ۳ معرفی شد؛ اولی مدل ۲۰ گیگابایتی که ۴۹۹ دلار آمریکا قیمت داشت. و دومی مدل ۶۰ گیگ که قیمتی معادل ۵۹۹ دلار آمریکا داشت. طبق گزارش‌های مردمی و غیر رسمی، پلی‌استیشن ۳ در ابتدای ورود به ایران قیمتی بیش از یک میلیون تومان داشت.
مدل ۶۰ گیگابایتی علاوه بر بیشتر بودن هارد دیسک، برتری‌های دیگری مانند قابلیت وای-فای، رم ریدر و نشان نقره‌ای پلی استیشن ۳ بر روی بدنه داشت.
مشخصات
سازنده: سرگرمی کامپیوتری سونی
نوع: کنسول بازی
نسل: هفتم
سی‌پی‌یو (CPU): نوعی از یک پردازنده نامتقارن به نام CELL با یک PPE و هفت SPE که در کلاک ۳٫۲Ghz کار می‌کند و ساخت مشترک IBM, توشیبا و سونی می‌باشد.
جی پی یو (GPU): یک Chip گرافیکی به نام RSX ساخت مشترک ان‌ویدیا و سونی
حافظه: ۲۵۶MB XDR یه عنوان حافظه اصلی و ۲۵۶MB DDR III به عنوان حافظه ویدئویی (Video memory)
درایو: Blu-ray Disk Drive 2X با حداکثر سرعت انتقال داده Blu-ray 2x: 2x۳۶Mbps=۷۲Mbp / ۸MBps
مصرف برق پلی‌استیشن ۳، ۱۱ برابر کنسول نینتندو وی است.
مدل اسلیم
به دنبال شایعات مبنی بر ارائه نسخه جدید از PS۳، سونی در کنفرانس Gamescom به طور رسمی PS3 CECH-۲۰۰۰ را در ۱۸ اوت ۲۰۰۹ معرفی کرد. پلی‌استیشن ۳ اسلیم (که نام آن به طور رسمی PS3 CECH-۲۰۰۰ است) دارای خصوصیاتی از قبیل هارد دیسک ۱۲۰ گیگابایتی قابل ارتقاء و ۳۳٪ کوچکتر، ۳۶٪ سبکتر و ۳۴٪ مصرف برق کمتر نسبت به مدل پیشین خود را دارا می‌باشد. سیستم خنک کنده آن مجدداً طراحی گردیده و سل پروسسور آن به ۴۵ نانومتر تغییر یافته‌است.
قیمت پی‌اس۳ اسلیم در آمریکا ۲۹۹$ است و در ۱ سپتامبر ۲۰۰۹ در آمریکای شمالی و اروپا، و ۳ سپتامبر ۲۰۰۹ در ژاپن و استرالیا عرضه گردیده‌است. آخرین مدل آن با نام سوپر اسلیم نیز رونمایی شده است که از سال ۲۰۱۳ به فروش می‌رسد.
شکل ظاهری
بزرگ‌ترین و حجیم‌ترین کنسول تاریخ است. در دو رنگ مشکی متالیک و مشکی مات ساخته میشود. وزنش حدود ۵ کیلوگرم است و ابعادی برابر ۲٫۴*۳٫۵*۹۸ سانتی‌متر دارد. یک فن ۹ میلیمتری در عقب برای خنک کردن استفاده میشود.
انواع پک‌های ارائه شده
این کنسول از اوایل سال ۲۰۰۸ با رنگ سفید و با هارد دیسک ۴۰ گیگابایتی عرضه شده که به علت حذف کردن ریدر کارت‌های حافظه و موارد دیگری به قیمت ارزانتری به فروش می‌رسد. این پک نسخه قدیمی یا فت است که نسخه‌های ۸۰ گیگی و ۱۲۰ گیگی نیز دارد. در نسخه اسلیم که دارای هاردهای ۱۲۰ گیگ و ۲۵۰ گیگ و ۳۲۰ است دسگاه کوچکتر شده و همراه با بازی‌های مختلف و به صورت آزاد به فروش می‌رسد.
بازی‌های رایانه‌ای یا ویدئویی نوعی سرگرمی تعاملی است که توسط یک دستگاه الکترونیکی مجهز به پردازشگر یا میکرو کنترلر انجام میشود. بسیاری از بازی‌های رایانه‌ای به دلیل تولید تصویر متحرّک با قابلیت نمایش روی صفحه تلویزیون یا نمایشگر رایانه، بازی ویدئویی نیز محسوب می‌شوند. تعداد مخاطبان بازی‌های رایانه‌ای در سالهای گذشته افزایش چشمگیر داشته و این بازی‌ها به یکی از پر هوادارترین سرگرمی‌های موجود تبدیل شده‌اند.
گونه‌های بازی‌های ویدئویی
بازی‌های رایانه‌ای بر اساس شیوه انجام بازی و حالت گرافیکی به گروه (ژانر) های زیادی از جمله موارد اشاره شده در فهرست زیر بخش می‌گردند:
آموزشی تعلیمی Educational
اتومبیل‌رانی Driving games
مسابقه اتومبیل‌رانی Racing
راهبردStrategy
راهبرد نوبتیTurn Based Strategy
راهبرد بی‌درنگReal Time Strategy
اکشن - ماجرایی Action-Adventure
مخفی کاری Stealth Action
ترس و بقا Survival Horror
اینترنتی Online games
سکوییPlatformers
تیراندازی Shooters یا Shoot'em Up
تیراندازی سوم شخص Third Person Shooters
تیراندازی اول شخص First-person shooters
شبیه‌سازیSimulation
شبیه‌سازی فضایی Space simulation
ضرباهنگیRhythm games
ماجراییAdventure
مبارزه‌ای Beat 'em up/Fighting
معمایی Puzzle
نقش آفرینی (ایفای نقش) Role-Playing Games
نقش آفرینی غربی، آمریکایی یا کامپیوتری Computer RPG
نقش آفرینی کنسولی یا ژاپنی Japanese RPG
ورزشی Sports
پیجال - هزارتو (لابیرینتی) Maze games
اکشن
اهمیت بازی‌های ویدئویی
تاثیر گذاری: تأثیر گذاری بالای این گونه بازی روی مخاطب، این بازی‌ها را به یک ابزار با استعداد بسیار بالا برای آموزش، آگهی، ترویج مذاهب، سو استفاده سیاسی، شستشوی مغزی و... تبدیل کرده‌است. بسیاری از دولتها بازی‌های رایانه‌ای را به دلیل احتمال تحریک کودکان و نوجوانان و ترویج خشونت محدود کرده‌اند.
سود آوری: امروزه صنعت تولید بازی‌های رایانه‌ای به یک عرصه سود آور تبدیل شده‌است و شرکتهای بزرگ تولید کننده این گونه بازی‌ها هر سال سود هنگفتی به دست می‌آوردند، به گونه‌ای که در سال ۲۰۰۴ میزان سود خالص سالانه به دست آمده از صنعت بازی‌های رایانه‌ای به مرز ۱۰ میلیارد دلار رسید و سود حاصل سالانه به دست آمده از هالیوود (نه و نیم میلیارد دلار) را پشت سر گذاشت.
سر گرم کننده بودن: بازی‌های رایانه‌ای بر خلاف بیشتر سر گرمی‌های دیگر، تعاملی بوده و از این رو جذاب تر هستند.
اعتیاد: عده‌ای از محققین بازی‌های رایانه‌ای را اعتیاد آور و خطرناک قلمداد می‌کنند. هر چند این مساله ثابت نشده است؛ اما شواهد موجود نشان می‌دهد تعدادی از علاقمندان به بازی‌های رایانه‌ای به طرز غیر طبیعی به این سرگرمی وابسته شده و از زندگی عادی خود باز می‌مانند.
تحقیقات نشان داده بازی های ویدثویی باعث افزایش هوش میشوداما باعث ایجاد خشونت نیز میشود.
طراحی بازی ویدئویی
طراحی بازی ویدئویی (به انگلیسی: Video Game Designing) یکی از مراحل زیرمجموعه توسعه بازی‌های ویدئویی است که فرایند طراحی اصول و محتوای یک بازی و همچنین چگونگی قوانین آن را مشتمل میشود. تمام این مراحل، جزئی از بخش پیش‌تولید یک بازی ویدئویی است. در این مرحله از توسعه بازی، طراح، به طراحی گیم‌پلی، محیط عمومی بازی، داستان و طراحی شخصیت‌ها پرداخته و برداشت اولیه خود را از بازی ویدئویی، با کمک ابزارهایی که در اختیار دارد عملیاتی می‌کند. این حرفه، دارای مهارت‌های تخصصی است.
تاریخچه
در ابتدای تاریخچهٔ بازی‌های ویدئویی، فرایند طراحی، ساخت و توسعه یک بازی ویدئویی توسط برنامه‌نویسان معمولی و غیر متخصص انجام می‌شد. این فعالیت‌ها به صورت فردی انجام می‌شد که برآیند آن، یک محصول با خروجی سرگرم‌کننده بود. اما این فعالیت‌ها از دههٔ ۱۹۷۰ به بعد، شکل حرفه‌ای به خود گرفت و اشخاص طراح بازی، به صورت تخصصی و حرف‌ای به طراحی بازی پرداختند و گروه‌های طراحی بازی تشکیل دادند. از نخستین طراحان بازی‌های ویدئویی که به شکل تخصصی مبادرت به طراحی بازی ورزیدند، سید میر، جان رومرو، کریس سویر و ویل رایت بودند.
با اقبال عمومی بیشتر نسبت به این محصولات، روند تکامل و پیچیده شدن طراحی و ساخت بازی‌های ویدئویی شدت یافت و بخش‌های طراحی، ساخت و توسعه یک بازی از یکدیگر تفکیک و هریک از بخش‌ها توسط افراد متخصص در همان بخش انجام شد و این کار به تکامل بازی‌های ویدئویی کمک بزرگی کرد. این کار سبب ایجاد تخصص‌های جدیدی در این حرفه شد و طراحی بازی را به شکل گروهی سوق داد. امروزه، بسیار نادر است که تمامی فرایند ساخت یک بازی ویدئویی توسط یک شخص انجام شود و فقط محدود به بازی‌های ساده میشود. بیشینهٔ بازی‌های ویدئویی تولید شده در دنیای کنونی، بازی‌های بسیار پیچیده و با فرایند ساخت طولانی است که برای کنسول های جدید و با پردازشگرهای قدرتمند ساخته میشود که انجام مراحل توسعه و ساخت بازی را به شکل انفرادی ناممکن می‌کند.
طراحی و ساخت بازی، اکنون یک صنعت پرسود و با بهرهٔ اقتصادی بالا است و شرکتهای تخصصی فراوانی را در سرتاسر جهان ایجاد نموده که با صرف بودجه‌های کلان، به سودهای سرشاری می‌اندیشند. شرکتهای طراحی و ساخت بازی، ممکن است تمامی فعالیت‌های بازی‌سازی، مانند طراحی، ساخت، توسعه و عرضه آن را در چارت سازمانی خود داشته باشند و یا برای این فعالیت‌ها، با کمک شرکتها و یا گروه‌های تخصصی‌تر بازی خود را عرضه کنند.
طراحان بازی ویدئویی
طراح بازی ویدئویی کسی است که طراحی کلی گیم‌پلی، محیط عمومی بازی، شخصیت‌ها و داستان آن را برعهده دارد. بسیاری از طراحان بازی کار خود را در انجام فعالیت‌هایشان به صورت آزمایشی پیگیری می‌کنند و پس از آزمون و خطاهای فراوان بخش به بخش، هر بخش از طراحی بازی را تکمیل و تأیید می‌کنند.
طراح لید یا طراح اسکلت بازی (به انگلیسی: Lead Designer)، طراح کلی بازی است که وظیفه طراحی اسکلت و کلیات یک بازی را براساس پیش‌زمینه‌های ذهنی خود از داستان و یا سفارشهای دریافت شده برعهده دارد. طراح لید، هماهنگ‌کننده تصمیم‌گیری‌های انجام شدهٔ کلان در میان افراد خارج از تیم طراحی و افراد درون تیم است و با شکل دهی اسکلت کلی بازی، چهارچوب طراحی را برای طراحان اصلی ایجاد می کند.
طراح سیستم (به انگلیسی: Systems Designer) طراح گیم‌پلی بازی و برقرار کننده توازن با سایر عناصر بازی، مانند داستان و شخصیت‌پردازی است.
طراح مرحله یا طراح محیط (به انگلیسی: Environment Designer) یکی از مهم‌ترین نقش‌ها در زمینهٔ طراحی بازی است که از کلیدی ترین افراد طراح در حال حاضر است.طراح مرحلهٔ بازی، وظیفه طراحی محیط و سطوح سه‌بعدی بازی و مأموریت‌های درون آن را به عهده دارد.
نویسنده (به انگلیسی: Writer) شخصی است که به شکل تخصصی به نویسندگی داستان بازی، مکالمات میان شخصیت‌ها و روایات نقل شده در بازی می‌پردازد.
دستمزد
در سال ۲۰۱۰، دستمزد برای یک طراح بازی با بیش از شش سال تجربه، به طور میانگین ۶۵٬۰۰۰ دلار، با سه تا شش سال تجربهٔ کار ۵۴٬۰۰۰ دلار و با کمتر از سه سال تجربه کار ۴۴٬۰۰۰ دلار بوده است. طراحان لید با بیش از شش سال تجربه رقمی معادل ۹۵٬۰۰۰ دلار و با تجربه سه تا شش سال، ۷۵٬۰۰۰ دلار دستمزد دریافت می‌کردند.
نقش‌ها
1) طراح لید
2) طراح سیستم
3) طراح مرحله یا طراح محیط
4) نویسنده
بازی ویدئویی تک‌نفره
بازی ویدئویی تک‌نفره (به انگلیسی: single-player video game) بازی‌های ویدئویی هستند که تنها به یک بازیباز، اجازه ورود به بازی و انجام مراحل آن را می‌دهند. این‌گونه بازی‌ها در برابر بازی‌های چندنفره قرار می‌گیرند که در آن، چند بازیباز به طور همزمان یا به صورت تعاملی، توانایی پیشبرد بازی را دارند.
به جز شخصیت قابل کنترل، ویژگی بازی‌های تک‌نفره، کنترل تمامی شخصیت‌ها و رخدادهای بازی توسط هوش مصنوعی طراحی شده برای آن بازی است.
بازی ویدئویی چندنفره
بازی ویدئویی چندنفره (به انگلیسی: Multiplayer video game) بازی‌های ویدئویی هستند که در آن، بیش از یک بازیباز اجازه ورود به بازی و انجام مراحل آن را دارا است. این‌گونه بازی‌ها در برابر بازی‌های تک‌نفره قرار می‌گیرند که در آن، تنها یک بازیباز توانایی پیشبرد بازی را دارد.
در این‌گونه بازی‌های ویدئویی، همزمان چند بازیباز توانایی انجام بازی را در جریان داستان و یا بخش‌های ویژهٔ طراحی شده، برای بخش چند نفره را دارند.
بازی‌های ویدئویی چندنفره، خود به دو دسته بازی‌های چندنفره بدون نیاز به شبکه و تحت شبکه تقسیم می‌شوند. در بازی‌های بدون نیاز به شبکه، چند بازیکن می‌توانند به صورت همزمان و در یک سیستم بازی را انجام دهند. اما در بازی‌های تحت شبکه بازیکنان قادر خواهند بود تا بسسته به خود بازی، با استفاده از شبکه‌هّای اینترنت و یا اترنت، به انجام یک بازی بپردازند، به صورتی که هر بازیکن، با سیستم شخصی خود در انجام آن بازی سهیم خواهد بود.
بازی چندنفره آنلاین
مولتی پلیر مولتی پلیر به گونه بازی‌هایی گویند که بازیکن‌ها از هر جای دنیا بر بستر اینترنت بتوانند به سرورهای بازی متصل بشوند و با دیگر بازیکنان بازی کنند
اورجینال و کرک شده
بازی‌های اورجینالی که به بازار عرضه می‌شوند قابلیت مولتی پلیر شدن را دارند اما بازی‌هایی که کرک شده‌اند نمی‌توانند به سادگی مولتی پلیر شوند و باید مقداری پول حدود ۳۰ دلار (این قیمت برای هر بازی متفاوت است) به ارائه دهنده خدمات مولتی پلیر بازی بدهند و یا صبر کنند تا یک مجموعه مولتی پلیر بازی مورد نظر را هک کرده و سرورهای بازی رو اجرا کند قابل ذکر است که سرورهای هک شده کیفت کمتری نسبت به سرورهای اورجینال دارند
مولتی پلیرهای معروف
تمامی ندای وظیفه‌ها قابلیت مولتی پلیر شدن روی استیم را دارند تمامی سری بازی‌های میدان نبر (بتلفیلد) قابلیت مولتی پلیر شدن روی اورجین را دارند
گیم‌پلی
گیم‌پلی (به انگلیسی: Gameplay) تعامل با یک بازی رایانه‌ای از طریق قواعدش است، ارتباط بین بازیکن و بازی، رقابت کردن و مغلوب کردن آنها،، طرح ریزی کردن و ارتباط بازیکن با آن. گیم پلی مجزا از گرافیک یا اجزای صدا است.
گیم‌پلی غیرخطی
یک بازی با گیم‌پلی غیرخطی به بازیکن اجازه می‌دهد با روشهای مختلف بازی (یا مرحله) را به پایان برساند. مزیت این بازی‌ها نسبت به بازی‌های خطی آزادی بازیکن است به گونه‌ای که پیروزی در مرحله اجباری ولی بعضی از موارد مانند ماموریت‌های جانبی اختیاری‌اند.
یک بازی غیرخطی گاهی به نام‌های «پایان باز» یا «گودال ماسه‌بازی» شناخته میشود.
در بعضی از بازی‌ها مانند اسپیلنترسل تام کلنسی: مامور دو جانبه بیش از یک انتخاب برای پایان بازی وجود دارد
کنترل‌کننده بازی
کنترل‌کننده بازی (به انگلیسی: Game controller) وسیله‌ای که برای کنترل یک شیء یا کارکتر در بازی‌های رایانه‌ای یا سایر سرگرمی‌های مشابه مورد استفاده قرار می‌گیرد. دسته‌های بازی یکی از انواع کنترل‌کننده‌های بازی هستند که در دو نوع سیمی و بی سیم هستند و به عنوان ورودی به کنسول‌های بازی یا رایانه شخصی متصل می‌شوند.
کینکت
کینکت برای ایکس باکس ۳۶۰ (به انگلیسی: Kinect for Xbox 360) یا به طور ساده کینکت که به طور کلی نام پروژه‌اش پروژهٔ ناتال (به انگلیسی: Project Natal) نام داشته نام وسیله ایست که منجر به استفاده از بازی‌های رایانه‌ای بدون استفاده از هیچگونه کنترلگری میشود. البته تنها استفادهٔ آن در مورد بازی‌های رایانه‌ای نبوده بلکه می‌توان از آن در تمامی موارد سرگرمی همانند تماشای فیلم و گوش دادن به موسیقی استفاده نمود. این وسیله توسط شرکت آمریکایی مایکروسافت ساخته شده‌است و بر روی دستگاه بازی ایکس باکس ۳۶۰ قابل استفاده‌است.
مرجع این وسیله بر پایهٔ یک دوربین با دو عدد لنز و یک درگاه مادون قرمز است که درگاه مادون قرمز و یکی از دوربین‌ها برای تشخیص عمق تصاویر است و دوربین دیگر هم که یک دوربین رنگی (RGB) است برای تشخیص تصاویر می‌باشد. این دوربین به کاربران ایکس باکس ۳۶۰ اجازه می‌دهد تا بدون لمس کردن هیچ کنترلگری بتوانند تمامی اجزای موجود بر صفحه را به کنترل خود در بیاورند. این دوربین حتّی توانا به درک و تشخیص صداهای کاربر خود نیز می‌باشد و با تشخیص آنها قادر به انجام فرمان آمده از سوی کاربر است. فروش این دستگاه در تاریخ ۴ نوامبر ۲۰۱۰ از آمریکای شمالی شروع شد.
پک کامل این دستگاه شامل یک دستگاه «ایکس باکس ۳۶۰ باریک» با حافظهٔ ۲۵۰ گیگابایت به همراه بازی «ماجراجویی‌های کینکت» و یک دستگاه دوربین کینکت است.
جیلبریک پلی‌استیشن
جیلبریک پلی استیشن (به انگلیسی: PlayStation Jailbreak) نخستین بار بر روی حافظه فلش عرضه شد و می‌توانست از سدهای امنیتی سیستم پلی‌استیشن بگذرد و کدهای غیر مجاز مربوط به برنامه‌ها را در سیستم و نرم‌افزار پلی استیشن به اجرا در آورد. یکی از محبوب ترین برنامه‌های غیر مجازی که با استفاده از جیلبریک پلی استیشن قابل نصب است مدیریت ذخیره یا بکاپ است که خود برای ریختن بازی‌ها و برنامه‌های غیر مجاز و کپی شده استفاده میشود. جیلبریک پلی استیشن تنها بر روی سیستم عامل پلی استیشن ورژن ۳٫۴۱ و ورژن‌های پایین‌تر قابل استفاده است و نوع فایل آن.PUP است و به کاربر امکان دستیابی کامل به حافظه پلی استیشن را برای اجرای برنامه و بازی‌های غیر مجاز را می‌دهد.
قوانین فروش و استفاده
فروش و استفاده از جیلبریک پلی استیشن در استرالیا به دلیل نقض حقوق سونی شرکت سازنده پلی استیشن ممنوع است همچنین سونی برای توقف فروش جیلبریک پلی استیشن در برخی از مناطق دنیا مانند آمریکا، اروپا و آسیا دادخواهی کرده.
پلی‌استیشن
پلی استیشن (به انگلیسی: PlayStation) که اغلب آن را به صورت مختصر پی‌اِس (PS)، پی‌اِس وان یا پی‌اِس ۱ و به طور غیر رسمی پی‌اِس ایکس (PSX) کوتاه و مختصر می‌کنند، کنسولی ۳۲ بیتی در نسل پنجم که برای اولین بار در دسامبر سال ۱۹۹۴ توسط بخش سرگرمی سونی منتشر شد.
داستان از سال ۱۹۸۸ شروع میشود. زمانی که سونی و نینتندو قصد دارند با همکاری هم طرح لوح ویژه (Super disc) را پیاده کنند. لوح ویژه یک سی‌دی رام برای کنسول سوپر نینتندو بود. ولی به هر شکل این دو شرکت از هم جدا شدند و لوح ویژه برای کنسول جدید نینتندو ساخته نشد. ولی سونی در سال ۱۹۹۱ با تغییرات و ویرایش‌های روی لوح ویژه آن را در کنسول جدید خود یعنی پلی استیشن جای داد. ایده خود کنسول پلی استیشن در سال ۱۹۹۰ توسط کن کوتاراگی مطرح شد.
فقط دویست عدد از اولین مدل پلی استیشن (که قابلیت اجرای کارتیچهای سوپر نینتندو را هم داشت) توسط سونی ساخته شد. اولین مدل این کنسول به صورت چند رسانه‌ای و چند منظوره طراحی شد. علاوه بر اجرای بازی‌های سوپر نینتندو، می‌توانست سی‌دی‌های صوتی و اطلاعات گرافیکی را بخوبی بخواند. با رایانه‌های شخصی هم سازگار بود. در سال ۱۹۹۴ نوع دیگری از پلی استیشن با عنوان پی‌اِس ایکس PSX عرضه شد که با بازی‌های سوپر نیتندو سازگار نبود و فقط بازی‌های مبتنی بر سی‌دی رام (CD-ROM Base) را می‌خواند. یک حرکت زیرکانه موجب شد پلی استیشن بهترین فروش در بین کنسول‌ها را داشته باشد.و تا ۲۰ ژوئیه ۲۰۰۸ بالغ بر ۱۰۲ میلیون دستگاه به فروش برساند.
پلی‌استیشن ۲
پلی استیشن ۲ (به انگلیسی: PlayStation ۲) به طور مختصر "Ps۲" دومین کنسول از محصولات شرکت سونی، جانشین کنسول موفق پلی‌استیشن و قبل از پلی‌استیشن ۳ در سری پلی‌استیشن قرار دارد. خبر ساخته شدن آن در مارس سال ۱۹۹۹ داده شد و یک سال بعد در ژاپن منتشر شد. رقبای اصلی این کنسول، کنسول‌های دریم‌کست، اکس‌باکس و نینتندو گیم‌کیوب بودند.
Ps۲ قسمتی از نسل ششم کنسول‌های بازی هست و پرفروشترین کنسول تاریخ است، با فروش بیش از ۱۴۰ میلیون نسخه تا ۳۰ سپتامبر سال ۲۰۰۹. در سال ۲۰۰۵ پلی استیشن ۲ سریع‌ترین کنسولی شد که توانسته بود ۱۰۰ میلیون نسخه روانه بازار کند. پس از بیش از ۱۲ سال از عرضه این کنسول، سونی فروش جهانی آن را در چهارم ژانویه ۲۰۱۳ میلادی متوقف کرد.
مشخصات
نسل:ششم
تاریخ انتشار:ژاپن ۴ مارس, ۲۰۰۰
آ.ش ۲۶ اکتبر, ۲۰۰۰
اروپا ۲۴ نوامبر, ۲۰۰۰
استر ۳۰ نوامبر, ۲۰۰۰
CN ۱ دسامبر, ۲۰۰۰
سی‌پی‌یو:۱۲۸-bit "Emotion Engine" clocked at ۲۹۴ MHz
رسانه:دی‌وی‌دی٬سی‌دی
کنترلر:دوال شک۲
فروش جهانی:۱۲۰ میلیون نسخه(تا ۲۰ سپتامبر ۲۰۰۷)
پرفروشترین بازی:Gran Turismo ۳: A-Spec با ۱۴٫۸۷ میلیون نسخه فروش(تا سپتامبر ۲۰۰۷)
بعد از: پلی‌استیشن
قبل از:پلی‌استیشن ۳
پلی‌استیشن ۳
پلی‌استیشن ۳ (به انگلیسی: PlayStation 3) سومین کنسول خانگی شرکت سرگرمی کامپیوتری سونی از سری پلی‌استیشن است که در ادامه موفقیت‌های پلی‌استیشن ۲ به بازار عرضه شده‌است. این کنسول از هفتمین نسل بازی‌های کامپیوتری است و در ۱۱ نوامبر ۲۰۰۶ در ژاپن و ۱۷ نوامبر ۲۰۰۶ در آمریکا و ۲۳ مارس ۲۰۰۷ در اروپا و استرالیا به طور رسمی وارد بازار شد.
پلی‌استیشن ۳ در نسل هفتم بازی‌های ویدئویی، رقیب کنسول‌های ایکس‌باکس ۳۶۰ از شرکت مایکروسافت و وی از شرکت نینتندو محسوب میشود که با داشتن بازی‌های انحصاری بزرگی همانند خدای جنگ، قتلگاه و سرزمین‌های ناشناخته توانست از نظر گرافیکی جایگاه محکمی را برای خود فراهم کند. پلی‌استیشن ۳ با داشتن امکانات چندرسانه‌ای مختلف نظیر گالری تصاویر، ویرایشگر ویدئو، پخش کننده آهنگ در فرمت‌های مختلف و همچنین پشتیبانی از دیسک بلوری، طیف وسیعی از کاربران را با نیازهای مختلف به سمت خود جلب کند.
اتفاقات پیش از عرضه
شرکت سونی اولین بار پلی‌استیشن ۳ را در کنفرانس خود در نمایشگاه ای۳ سال ۲۰۰۵ معرفی کرد. اولین مدل پلی‌استیشن ۳ که سونی نمایش داد، دارای ۳ درگاه کابل LAN، دو خروجی کابل تصویر اچ‌دی‌ام‌آی و ۶ درگاه یواس‌بی بود. اما وقتی پلی‌استیشن ۳ دوباره در نمایشگاه ای۳ سال ۲۰۰۶ میلادی به نمایش درآمد، بر روی آن یک خروجی تصویر اچ‌دی‌ام‌آی، یک ورودی کابل لن و چهار درگاه یواس‌بی موجود بود. کارشناسان دلیل این کار سونی را کاهش هزینه تولید پلی‌استیشن ۳ قلمداد کردند؛ چرا که تا چند سال اول عرضه این کنسول، ساخت آن برای سونی نسبت به هزینه فروش آن بسیار گران تمام می‌شد.
در ابتدا دو مدل برای پلی‌استیشن ۳ معرفی شد؛ اولی مدل ۲۰ گیگابایتی که ۴۹۹ دلار آمریکا قیمت داشت. و دومی مدل ۶۰ گیگ که قیمتی معادل ۵۹۹ دلار آمریکا داشت. طبق گزارش‌های مردمی و غیر رسمی، پلی‌استیشن ۳ در ابتدای ورود به ایران قیمتی بیش از یک میلیون تومان داشت.
مدل ۶۰ گیگابایتی علاوه بر بیشتر بودن هارد دیسک، برتری‌های دیگری مانند قابلیت وای-فای، رم ریدر و نشان نقره‌ای پلی استیشن ۳ بر روی بدنه داشت.
مشخصات
سازنده: سرگرمی کامپیوتری سونی
نوع: کنسول بازی
نسل: هفتم
سی‌پی‌یو (CPU): نوعی از یک پردازنده نامتقارن به نام CELL با یک PPE و هفت SPE که در کلاک ۳٫۲Ghz کار می‌کند و ساخت مشترک IBM, توشیبا و سونی می‌باشد.
جی پی یو (GPU): یک Chip گرافیکی به نام RSX ساخت مشترک ان‌ویدیا و سونی
حافظه: ۲۵۶MB XDR یه عنوان حافظه اصلی و ۲۵۶MB DDR III به عنوان حافظه ویدئویی (Video memory)
درایو: Blu-ray Disk Drive 2X با حداکثر سرعت انتقال داده Blu-ray 2x: 2x۳۶Mbps=۷۲Mbp / ۸MBps
مصرف برق پلی‌استیشن ۳، ۱۱ برابر کنسول نینتندو وی است.
مدل اسلیم
به دنبال شایعات مبنی بر ارائه نسخه جدید از PS۳، سونی در کنفرانس Gamescom به طور رسمی PS3 CECH-۲۰۰۰ را در ۱۸ اوت ۲۰۰۹ معرفی کرد. پلی‌استیشن ۳ اسلیم (که نام آن به طور رسمی PS3 CECH-۲۰۰۰ است) دارای خصوصیاتی از قبیل هارد دیسک ۱۲۰ گیگابایتی قابل ارتقاء و ۳۳٪ کوچکتر، ۳۶٪ سبکتر و ۳۴٪ مصرف برق کمتر نسبت به مدل پیشین خود را دارا می‌باشد. سیستم خنک کنده آن مجدداً طراحی گردیده و سل پروسسور آن به ۴۵ نانومتر تغییر یافته‌است.
قیمت پی‌اس۳ اسلیم در آمریکا ۲۹۹$ است و در ۱ سپتامبر ۲۰۰۹ در آمریکای شمالی و اروپا، و ۳ سپتامبر ۲۰۰۹ در ژاپن و استرالیا عرضه گردیده‌است. آخرین مدل آن با نام سوپر اسلیم نیز رونمایی شده است که از سال ۲۰۱۳ به فروش می‌رسد.
شکل ظاهری
بزرگ‌ترین و حجیم‌ترین کنسول تاریخ است. در دو رنگ مشکی متالیک و مشکی مات ساخته میشود. وزنش حدود ۵ کیلوگرم است و ابعادی برابر ۲٫۴*۳٫۵*۹۸ سانتی‌متر دارد. یک فن ۹ میلیمتری در عقب برای خنک کردن استفاده میشود.
انواع پک‌های ارائه شده
این کنسول از اوایل سال ۲۰۰۸ با رنگ سفید و با هارد دیسک ۴۰ گیگابایتی عرضه شده که به علت حذف کردن ریدر کارت‌های حافظه و موارد دیگری به قیمت ارزانتری به فروش می‌رسد. این پک نسخه قدیمی یا فت است که نسخه‌های ۸۰ گیگی و ۱۲۰ گیگی نیز دارد. در نسخه اسلیم که دارای هاردهای ۱۲۰ گیگ و ۲۵۰ گیگ و ۳۲۰ است دسگاه کوچکتر شده و همراه با بازی‌های مختلف و به صورت آزاد به فروش می‌رسد.
پلی‌استیشن ۳ قرمز
در چهارم ژوئن ۲۰۱۲، سونی مدل قرمز رنگ متالیک پلی استیشن ۳ را به طور انحصاری در بریتانیا عرضه کرد. این کنسول قرمز رنگ مجهز به یک هارد ۳۲۰ گیگابایتی و مانند بقیه بسته‌های پلی استیشن ۳ دارای دو دسته بی سیم است. فروشگاه اینترنتی آمازون قیمت این کنسول قرمز رنگ را ۲۵۰ یورو اعلام کرد، ولی فروشگاه پلی دات کام قیمت آن را ۲۴۰ یورو قرار داد.
واحد پردازشگر مرکزی
واحد پردازشگر مرکزی در پلی استیشن ۳ نوعی از یک پردازنده به نام سل پروسسور (Cell processor) است، همچنین این دستگاه اولین محصولی است که از این نوع پردازندها در معماری آن به عنوان پردازنده مرکزی استفاده شده.
سل پروسسور مورد استفاده شده در این کنسول در کلاک ۳٫۲Ghz کار می‌کند و متشکل شده از یک PPE بر اساس ساختار PowerPC و هفت SPE یا دستیار که سازندگان بازی‌ها تنها از شش عدد آنها می‌توانند استفاده کنند زیرا یکی از آنها اختصاصاً در اختیار سیستم‌عامل خواهد بود.
سل پروسسورها برخلاف پردازنده‌های چند هسته‌ای رایح ساختاری نامتقارن دارند و هدف اصلی از طراحی آنها استفاده در سینماهای خانگی، دستگاه‌های بازی و بالاتر بردن سطح کیفی آنها بوده.
ساختار آنها از این جهت نامتقارن نامیده میشود که به خلاف پردازنده‌های رایج دارای هسته‌های هم تراز و همسان نیستند و از یک هسته اصلی و چند هسته فرعی تشکیل شده‌اند به همین دلیل برنامه نویسی بر روی آنها نسبت به شیوه‌های متداول تا حد زیادی متفاوت است.
دسته‌های پلی استیشن ۳
دسته‌های پلی‌استیشن ۳ نسبت به نسخه قبل خود از نظر ظاهری تغییر چندانی نکرده‌است و فقط دکمه آنالوگ جای خود را به نماد پلی‌استیشن داده‌اند و دکمه‌های R۲ و L۲ کمی رو به بالا متمایل شده‌اند، نام دسته‌ها از «دوال شوک» به «سیکس اکسیس» تغییر یافته‌است.
درست است که دسته‌های این کنسول از لحاظ ظاهری تغییر چندانی نکرده‌اند اما از لحاظ کارایی این دسته‌ها دارای قابلیت بسیار جالبی به نام سنسیتیو موشن می‌باشند که به کاربر این امکان را می‌دهد که با حرکت دادن این دسته در راستای شش محور بسیاری از آیتم‌های بازی را کنترل کند. نام SIXAXIS هم از روی عملکرد این دسته‌ها برداشته شده که به معنای شش محور می‌باشد. تقریبااز اوایل سال ۲۰۰۸ دسته جدیدی برای این کنسول به بازار عرضه شده این دسته که با نام دال‌شوک ۳ شناخته میشود علاوه بر کارایی‌های دسته نسل قبل دارای شوک هم می‌باشد. سونی، دسته‌هایی با رنگ‌های مختلفی همچون طلایی، نقره‌ای، سفید و حتی قرمز و آبی منتشر کرده‌است.
در ای۳ سال ۲۰۰۹ سونی از یک پروژه جدید که بعدها در GDC ۲۰۱۰ پلی‌استیشن موو نام گذاری شد پرده برداری کرد. این محصول در ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۰ در اروپا، ۱۹ سپتامبر ۲۰۱۰ در آمریکای شمالی و ۲۱ اکتبر ۲۰۱۰ در ژاپن انتشار یافت.
شبکه بازی
در پاسخ به موفقیت‌های مایکروسافت در شبکه ایکس‌باکس لایو، سونی در سال ۲۰۰۶ در کنفرانس PlayStation Business Briefing meeting در توکیو رسماً خبر از راه اندازی شبکه‌ای آنلاین برای پی‌اس۳ داد.
پلی‌استیشن ۳ یک شبکه آنلاین به نام "پی‌اس‌ان" دارد که نوعی دنیای مجازی است و در آن بازی خریداری میشود، گفتگو میشود و صد البته اگر کنسول شما آپدیت جدید نباشد نمی‌توانید آنلاین بازی کنید. مگر با روشهای غیررسمی که در کشور موجود است.
برای بازی کردن در شبکه پلی‌استیشن نیازی به پرداخت هزینه نیست. این کنسول دارای بخشی به نام مرورگر اینترنت می‌باشد که پی‌اس۳ را قادر می‌سازد همانند یک رایانه شخصی وارد اینترنت شود. برای استفاده از خدمات اینترنت باید کنسول را ثبت نام کنید. استفاده از اینترنت پلی‌استیشن به جز پی‌اس‌ان نیاز به ثبت نام ندارد.
فروشگاه پلی‌استیشن
در ماه نوامبر ۲۰۰۶ سونی فروشگاه پلی‌استیشن را برای کاربران کنسول خانگی پلی‌استیشن ۳ راه اندازی کرد. فروشگاه پلی استیشن یک فروشگاه مجازی است که کاربران کنسول‌های شرکت سونی یعنی پلی‌استیشن ۳، پی‌اس‌پی و پلی‌استیشن ویتا می‌توانند از آن استفاده کنند. در این فروشگاه بازی، دموی بازی‌ها، بازی‌های آرکید، تم و آواتار پلی‌استیشن و محصولات چند رسانه‌ای دیگری برای کنسول‌های شرکت سونی عرضه می‌شوند. در ۲۴ سپتامبر سال ۲۰۰۹ شرکت سونی اعلام کرد که از زمان آغاز به کار فروشگاه پلی‌استیشن ۶۰۰ میلیون محصول مختلف از این فروشگاه خریداری شده‌است.
تقریباً یک سال پس از راه اندازی فروشگاه پلی‌استیشن برای کنسول پلی‌استیشن ۳ سونی در سپتامبر ۲۰۰۸ امکان خرید از این فروشگاه از طریق رایانه شخصی را هم برای اعضای شبکه پلی‌استیشن فراهم کرد و در اکتبر ۲۰۰۸ کاربران کنسول دستی پی‌اس‌پی هم این امکان را یافتند تا از این فروشگاه خرید کنند. خرید از فروشگاه پلی‌استیشن از راه خرید کارت اعتباری شبکه پلی‌استیشن انجام میشود. این کارت‌ها در دو نوع ۲۵ و ۵۰ دلاری عرضه میشود و کاربر می‌تواند با وارد کردن شماره درج شده بر روی این کارت‌ها در حساب کاربری خود، حساب شبکه پلی استیشن خودش را شارژ اعتباری کند و به وسیله آن از فروشگاه پلی‌استیشن خرید کند.
فروشگاه پلی‌استیشن ممکن است برای هر منطقه از جهان محتوایی مخصوص را عرضه کند؛ هر چند که بیشتر محتوای فروشگاه پلی‌استیشن در مناطق مختلف یکسان است. فروشگاه پلی‌استیشن برای چهار منطقه مختلف در دنیا طراحی شده که شامل مناطق: آمریکای شمالی، اروپا، آسیا و ژاپن میشود. مناطق اقیانوسیه و خاورمیانه منطقه ۲ محسوب می‌شوند و دارای فروشگاه مشترکی با فروشگاه اروپایی پلی‌استیشن هستند. سونی برای چین و آمریکای لاتین فروشگاه اختصاصی نساخته‌است.
قیمت کنسول
قیمت رسمی آن در زمان عرضه ۴۹۹ دلار و ۵۹۹ دلار بوده‌است اما در خود آمریکا هم با قیمت‌های ۵۵۰ دلار و ۶۵۰ دلار فروخته می‌شد. در ایران این کنسول در اواخر سال ۱۳۹۱ با هارد۳۲۰ گیگابایت، حدود ۱ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان داشته است.
پلی‌استیشن ۳
پلی‌استیشن ۳ (به انگلیسی: PlayStation 3) سومین کنسول خانگی شرکت سرگرمی کامپیوتری سونی از سری پلی‌استیشن است که در ادامه موفقیت‌های پلی‌استیشن ۲ به بازار عرضه شده‌است. این کنسول از هفتمین نسل بازی‌های کامپیوتری است و در ۱۱ نوامبر ۲۰۰۶ در ژاپن و ۱۷ نوامبر ۲۰۰۶ در آمریکا و ۲۳ مارس ۲۰۰۷ در اروپا و استرالیا به طور رسمی وارد بازار شد.
پلی‌استیشن ۳ در نسل هفتم بازی‌های ویدئویی، رقیب کنسول‌های ایکس‌باکس ۳۶۰ از شرکت مایکروسافت و وی از شرکت نینتندو محسوب میشود که با داشتن بازی‌های انحصاری بزرگی همانند خدای جنگ، قتلگاه و سرزمین‌های ناشناخته توانست از نظر گرافیکی جایگاه محکمی را برای خود فراهم کند. پلی‌استیشن ۳ با داشتن امکانات چندرسانه‌ای مختلف نظیر گالری تصاویر، ویرایشگر ویدئو، پخش کننده آهنگ در فرمت‌های مختلف و همچنین پشتیبانی از دیسک بلوری، طیف وسیعی از کاربران را با نیازهای مختلف به سمت خود جلب کند.
اتفاقات پیش از عرضه
شرکت سونی اولین بار پلی‌استیشن ۳ را در کنفرانس خود در نمایشگاه ای۳ سال ۲۰۰۵ معرفی کرد. اولین مدل پلی‌استیشن ۳ که سونی نمایش داد، دارای ۳ درگاه کابل LAN، دو خروجی کابل تصویر اچ‌دی‌ام‌آی و ۶ درگاه یواس‌بی بود. اما وقتی پلی‌استیشن ۳ دوباره در نمایشگاه ای۳ سال ۲۰۰۶ میلادی به نمایش درآمد، بر روی آن یک خروجی تصویر اچ‌دی‌ام‌آی، یک ورودی کابل لن و چهار درگاه یواس‌بی موجود بود. کارشناسان دلیل این کار سونی را کاهش هزینه تولید پلی‌استیشن ۳ قلمداد کردند؛ چرا که تا چند سال اول عرضه این کنسول، ساخت آن برای سونی نسبت به هزینه فروش آن بسیار گران تمام می‌شد.
در ابتدا دو مدل برای پلی‌استیشن ۳ معرفی شد؛ اولی مدل ۲۰ گیگابایتی که ۴۹۹ دلار آمریکا قیمت داشت. و دومی مدل ۶۰ گیگ که قیمتی معادل ۵۹۹ دلار آمریکا داشت. طبق گزارش‌های مردمی و غیر رسمی، پلی‌استیشن ۳ در ابتدای ورود به ایران قیمتی بیش از یک میلیون تومان داشت.
مدل ۶۰ گیگابایتی علاوه بر بیشتر بودن هارد دیسک، برتری‌های دیگری مانند قابلیت وای-فای، رم ریدر و نشان نقره‌ای پلی استیشن ۳ بر روی بدنه داشت.
مشخصات
سازنده: سرگرمی کامپیوتری سونی
نوع: کنسول بازی
نسل: هفتم
سی‌پی‌یو (CPU): نوعی از یک پردازنده نامتقارن به نام CELL با یک PPE و هفت SPE که در کلاک ۳٫۲Ghz کار می‌کند و ساخت مشترک IBM, توشیبا و سونی می‌باشد.
جی پی یو (GPU): یک Chip گرافیکی به نام RSX ساخت مشترک ان‌ویدیا و سونی
حافظه: ۲۵۶MB XDR یه عنوان حافظه اصلی و ۲۵۶MB DDR III به عنوان حافظه ویدئویی (Video memory)
درایو: Blu-ray Disk Drive 2X با حداکثر سرعت انتقال داده Blu-ray 2x: 2x۳۶Mbps=۷۲Mbp / ۸MBps
مصرف برق پلی‌استیشن ۳، ۱۱ برابر کنسول نینتندو وی است.
مدل اسلیم
به دنبال شایعات مبنی بر ارائه نسخه جدید از PS۳، سونی در کنفرانس Gamescom به طور رسمی PS3 CECH-۲۰۰۰ را در ۱۸ اوت ۲۰۰۹ معرفی کرد. پلی‌استیشن ۳ اسلیم (که نام آن به طور رسمی PS3 CECH-۲۰۰۰ است) دارای خصوصیاتی از قبیل هارد دیسک ۱۲۰ گیگابایتی قابل ارتقاء و ۳۳٪ کوچکتر، ۳۶٪ سبکتر و ۳۴٪ مصرف برق کمتر نسبت به مدل پیشین خود را دارا می‌باشد. سیستم خنک کنده آن مجدداً طراحی گردیده و سل پروسسور آن به ۴۵ نانومتر تغییر یافته‌است.
قیمت پی‌اس۳ اسلیم در آمریکا ۲۹۹$ است و در ۱ سپتامبر ۲۰۰۹ در آمریکای شمالی و اروپا، و ۳ سپتامبر ۲۰۰۹ در ژاپن و استرالیا عرضه گردیده‌است. آخرین مدل آن با نام سوپر اسلیم نیز رونمایی شده است که از سال ۲۰۱۳ به فروش می‌رسد.
شکل ظاهری
بزرگ‌ترین و حجیم‌ترین کنسول تاریخ است. در دو رنگ مشکی متالیک و مشکی مات ساخته میشود. وزنش حدود ۵ کیلوگرم است و ابعادی برابر ۲٫۴*۳٫۵*۹۸ سانتی‌متر دارد. یک فن ۹ میلیمتری در عقب برای خنک کردن استفاده میشود.
انواع پک‌های ارائه شده
این کنسول از اوایل سال ۲۰۰۸ با رنگ سفید و با هارد دیسک ۴۰ گیگابایتی عرضه شده که به علت حذف کردن ریدر کارت‌های حافظه و موارد دیگری به قیمت ارزانتری به فروش می‌رسد. این پک نسخه قدیمی یا فت است که نسخه‌های ۸۰ گیگی و ۱۲۰ گیگی نیز دارد. در نسخه اسلیم که دارای هاردهای ۱۲۰ گیگ و ۲۵۰ گیگ و ۳۲۰ است دسگاه کوچکتر شده و همراه با بازی‌های مختلف و به صورت آزاد به فروش می‌رسد.
تجارت الکترونیک
تجارت الکترونیک (به انگلیسی: Electronic commerce) فرایند خرید، فروش یا تبادل محصولات، خدمات و اطلاعات از طریق شبکه‌های کامپیوتری و اینترنت است.
تاریخچه
ارتباط بین تجارت و تکنولوژی دیر زمانی است که وجود داشته و ادامه دارد. در واقع، یک پیشرفت تکنیکی باعث رونق تجارت شد و آن هم ساخت کشتی بود. در حدود ۲۰۰۰سال قبل از میلاد، فینیقیان تکنیک ساخت کشتی را بکار بردند تا از دریا بگذرند و به سرزمین‌های دور دست یابند. با این پیشرفت، برای اولین بار مرزهای جغرافیایی برای تجارت باز شد و تجارت با سرزمین‌های دیگر آغاز گشته و روشهای خلاقانه ای بصورتهای گوناگون به آن اضافه شد تا امروز که یکی از محبوبترین روشهای تجارت خرید اینترنتی در دنیای وب است. شما می‌توانید در زمانهای پرت، در هر زمان و مکان حتی با لباس خواب می‌توانید اینکار را بکنید. به معنای واقعی هر کسی می‌تواند صفحه اینترنتی خود را ساخته و کالاهای مورد نیازش را در آن ارایه دهد. البته تاریخچه تجارت الکترونیک با تاریخچه اختراعات قدیمی مثل کابل، مودم، الکترونیک، کامپیوتر و اینترنت پیوند خورده‌است. تجارت الکترونیک به شکل کنونی در سال ۱۹۹۱ محقق شد. از آن زمان هزاران هزار کسب و کار و تجار وارد این دنیا شده‌اند. در ابتدا تجارت الکترونیک به معنای فرایند انجام اعمال تراکنش الکترونیکی مورد نظر را انجام دادن بود.درواقع تجارت الکترونیک برای اسان سازی معاملات اقتصادی به صورت الکترونیک تعریف شد. استفاده از این فناوری مانند Electronic Data Interchange (EDI)تبادل الکترونیکی اطلاعات وElectronic Funds TRANSFER (EFT) انتقال الکترونیکی سرمایه، که هر دو در اواخر ۱۹۷۰ معرفی شده‌اند. و به شرکتها و سازمانها اجازه ارسال اسناد الکترونیکی را داد. و اجازه تجارت کردن با ارسال اسناد تجاری مثل سفارشهای خرید یا فاکتورها را به صورت الکترونیکی، می‌دهد. با رشد و پذیرش کارت اعتباری،(ATM) Automated teller machine ماشین تحویلدار خودکار و تلفن بانک در دهه ۱۹۸۰ باعث فرم گیری تجارت الکترونیک شد. نوع دیگر تجارت الکترونیک سیستم رزرواسیون هواپیمایی بوسیله Sabre در امریکا و Travicom در بریتانیا، ارایه شده‌است. از دهه ۱۹۹۰ به بعد تجارت الکترونیک شامل اضافاتی مثل enterprise resource planning system (ERP) سیستم برنامه ریزی منابع سرمایه، data mining داده کاوی، data warehousing انبار داده شده‌است. در ۱۹۹۰، Tim Bermers-lee مرورگر وب جهان گسترده را اختراع کرد و شبکه ارتباطی اکادمیک را به سیستم ارتباطی هرروز و برای هر شخص در جهان وسیع دگرگون ساخت که اینترنت یا www خوانده میشود. سرمایه گذاری تجاری بروی اینترنت بخاطر کافی نبودن سرمایه گذاری کاملاً محدود شده بود. اگر چه اینترنت محبوبیت جهانی گسترده‌ای در حدود ۱۹۹۴ با استفاده از مرورگر وب Mosaic پیدا کرده بود. معرفی پروتکلهای امنیتی و DSL (اشتراک خط دیجیتال) که ارتباط مستمر را با اینترنت را اجازه می‌داد حدود ۵ سال طول کشید.. البته در سال ۲۰۰۰ بحران The dot-com bust باعث برشکستگی خیلی از شرکتهای تجاری بزرگ و نتایج ناگواری را بوجود اورد، باعث بازبینی قوانین و افزایش مزایا و امکانات تجارت الکترونیک کردند و تا انتهای سال ۲۰۰۰، خیلی از شرکتهای تجاری امریکایی و اروپایی سرویس هایشان را از طریق اینترنت ارایه دادند. از ان موقع مردم به کلمه‌ای به عنوان تجارت الکترونیک با توانایی خرید کالاهای گوناگون از طریق اینترنت با استفاده از پروتکلهای امنیتی و سرویس‌های پرداخت الکترونیکی که در ان مشارکت کردند، اشنا شدند. واز این زمان رقابت شدید بین شرکتها و سازمانها شدت گرفتو با گذشت زمان هم اینرقابت تنگتر شده‌است. جالب این که تا پایان سال ۲۰۰۱ بیش از ۲۲۰ بیلیون دلار معاملات مالی توسط صدها سایت تجاری بر روی اینترنت انجام پذیرفته‌است و در همین سال مدل تجارت الکترونیک B2B دارای در حدود ۷۰۰ میلیارد تراکنش بود. و در سال ۲۰۰۷ سهم تجارت الکترونیک در خرده فروشی کل دنیا ۳٫۴ % بوده‌است که انرا در سال ۲۰۱۰، ۵٫۱ % اعلام نمودند که این امار رشد سریع این شیوه تجارت کردن را می رساند.
سیر زمانی
۱۹۷۹: Michael Aldrich خرید آنلاین را اختراع کرد
۱۹۸۱: Thomson Holidays اولین خرید انلاین B2B را در بریتانیا ایجاد کرد.
۱۹۸۲: Minitel سیستم سراسر کشور را در فرانسه بوسیله France Telecom و برای سفارش گیری انلاین استفاده شده‌است.
۱۹۸۴: Gateshead اولین خرید انلاین B2C را بنام SIS/Tesco و خانم Snowball در ۷۲ اولین فروش خانگی انلاین را راه انداخت.
۱۹۸۵: Nissan فروش ماشین و سرمایه گذاری با بررسی اعتبار مشتری به صورت انلاین از نمایندگی‌های فروش
۱۹۸۷: Swreg شروع به فراهم اوردن ومولف‌های اشتراک افزار و نرم‌افزار به منظور فروش انلاین محصولاتشان از طریق مکانیسم حسابهای الکترونیکی بازرگانی.
۱۹۹۰: Tim Berners-Lee اولین مرورگر وب را نوشت، وب جهان گستر، استفاده از کامپیوترهای جدید
۱۹۹۴: راهبر وب گرد: Netscape در اکتبر با نام تجاری Mozilla ارایه شد. Pizza Hut در صففحه وب سفارش دادن انلاین را پیشنهاد داد. اولین بانک انلاین باز شد. تلاشها برای پیشنهاد تحویل گل و اشتراک مجله به صورت انلاین شروع شد. لوازم بزرگسالان مثل انجام دادن ماشین و دوچرخه به صورت تجاری در دسترس قرار گرفت. Netscape 1.0 در اواخر ۱۹۹۴ با رمزگذاری SSL که تعاملات مطمئن را ایجاد می‌کرد، معرفی شد.
۱۹۹۵: Jeff Bezos، Amazon.com و اولین تجارتی ۲۴ ساعته رایگان را راه انداخت. ایستگاه‌های رادیوی اینترنتی رایگان، رادیو HK ورادیوهای شبکه‌ای شروع به پخش کردند. Dell و Cisco به شدت از اینترنت برای تعاملات تجاری استفاده کردند. eBay توسط Pierre Omidyar برنامه نویس کامپیوتر به عنوان وب سایت حراج بنیانگذاری شد.
۱۹۹۸: توانایی خریداری و بارگذاری تمبر پستی الکترونیکی برای چاپ از اینترنت. گروه Alibaba در چین با خدمات B2B و C2C, B2C را با سیستم خود تاییدی تاسیس شد.
۱۹۹۹: Business.com به مبلغ ۷٫۵ میلیون دلار به شرکتهای الکترونیکی فروخته شد. که در سال ۱۹۹۷ به ۱۴۹٬۰۰۰ دلار خریداری شده بود. نرم‌افزار اشتراک گذاری فایل Napster راه اندازی شد. فروشگاه‌های ATG برای فروش اقلام زینتی خانه به صورت انلاین راه اندازی شد.
۲۰۰۰: The dot-com bust
۲۰۰۲: ای‌بی برای پی‌پال ۱٫۵ میلیون دلار بدست اورد. Niche شرکتهای خرده فروشی و فروشگاه‌های CSN و فروشگاهای شبکه‌ای را با منظور فروش محصولات از طریق ناحیه‌های هدف مختلف نسبت به یک درگاه متمرکز.
۲۰۰۳: Amazon.com اولین سود سالیانه خود را اعلان کرد.
۲۰۰۷: Business.com بوسیله R.H. Donnelley با ۳۴۵ میلیون دلار خریداری شد.
۲۰۰۹: Zappos.com توسط Amazon.com با قیمت ۹۲۸ میلیون دلار خریداری شد. تقارب خرده فروشان و خرید اپراتورهای فروش وبسایتهای خصوصی RueLaLa.com بوسیله GSI Commerce به قیمت ۱۷۰ میلیون دلار بعلاوه سود فروش از تا سال ۲۰۱۲.
۲۰۱۰: Groupon گزارش داد پیشنهاد ۶ میلیار دلاری گوگل را رد کرده‌است. در عوض این گروه طرح خرید وب سایتهای IPO را تا اواسط ۲۰۱۱ دارد.
۲۰۱۱: پروژه تجارت الکترونیک امریکا و خرده فروشی انلاین به ۱۹۷ میلیارد دلار رسیده‌است که نسبت به ۲۰۱۰ افزایش ۱۲ درصدی داشته‌است. Quidsi.com, parent company of Diapers.comتوسط Amazon.com به قیمت ۵۰۰ میلیون بعلاوه ۴۵ میلیون بدهکاری و تعهدات دیگر خریداری شد.
چکیده
تجارت الکترونیکی را می‌توان انجام هرگونه امور تجاری بصورت آنلاین و ازطریق اینترنت بیان کرد. این تکنیک در سالهای اخیر رشد بسیاری داشته‌است و پیش‌بینی میشود بیش از این نیز رشد کند. تجارت الکترونیکی به هرگونه معامله‌ای گفته میشود که در آن خرید و فروش کالا و یا خدمات از طریق اینترنت صورت پذیرد و به واردات و یا صادرات کالا ویا خدمات منتهی میشود. تجارت الکترونیکی معمولاً کاربرد وسیع تری دارد، یعنی نه تنها شامل خرید و فروش از طریق اینترنت است بلکه سایر جنبه‌های فعالیت تجاری، مانند خریداری، صورت بردار ی از کالاها، مدیریت تولید و تهیه و توزیع و جابه‌جایی کالاها و همچنین خدمات پس از فروش را در بر می‌گیرد. البته مفهوم گسترده‌تر تجارت الکترونیک کسب و کار الکترونیک می‌باشد.
جایگاه تجارت الکترونیک در کشورهای جهان
در مدت کوتاهی که از آغاز عمر تجارت الکترونیک در جهان معاصر می‌گذرد، این فعالیت رشد بی سابقه‌ای را در کشورهای پیشرفته داشته‌است و پیش بینی میشود در آینده نزدیک با سرعت شگفت انگیزی در سطح جهان توسعه یابد. بر اساس آمار محاسبه شده موسسات معتبر اقتصادی نیز پیش بینی شده‌است که گستره این فعالیت تا سال ۲۰۱۰ به طور متوسط ۵۴ الی ۷۱ درصد رشد خواهد کرد که نشان دهنده شتاب دار بودن حرکت آن است.
در ایران
تجارت الکترونیک در ایران بسیار نوپا و در مراحل اولیه‌است. اما اهمیت فناوری اطلاعات باعث شده تا تدوین و اجرای قوانین و لوایح مورد نیاز در این عرصه همواره مد نظر مسئولان ایران باشد. اما به‌نظر می‌رسد با وجود برگزاری دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی متعدد هنوز میزان آگاهی افراد و تجار کشور از نحوه استفاده از امکانات موجود برای تجارت الکترونیک کم است. از سوی دیگر نبود شناخت از میزان امنیت موجود در شبکه داخلی و جهانی باعث شده‌است که اطمینان لازم وجود نداشته باشد
انواع تجارت الکترونیک
تجارت الکترونیک را می‌توان از حیث تراکنش‌ها(Transactions) به انواع مختلفی تقسیم نمود که بعضی از آنها عبارتند از:
ارتباط بنگاه و بنگاه (B2B): به الگویی از تجارت الکترونیکی گویند، که طرفین معامله بنگاهها هستند.
ارتباط بنگاه و مصرف کننده (B2C): به الگویی از تجارت الکترونیک گویند که بسیار رایج بوده و ارتباط تجاری مستقیم بین شرکتها و مشتریان می‌باشد.
ارتباط مصرف کننده‌ها و شرکتها (C2B): در این حالت اشخاص حقیقی به کمک اینترنت فراورده‌ها یا خدمات خود را به شرکتها می‌فروشند.
ارتباط مصرف‌کننده با مصرف‌کننده (C2C): در این حالت ارتباط خرید و فروش بین مصرف‌کنندگان است.
ارتباط بین بنگاهها و سازمانهای دولتی (B2A): که شامل تمام تعاملات تجاری بین شرکتها و سازمانهای دولتی می‌باشد. پرداخت مالیاتها و عوارض از این قبیل تعاملات محسوب می‌شوند.
ارتباط بین دولت و شهروندان (G2C): الگویی بین دولت و توده مردم می‌باشد که شامل بنگاه‌های اقتصادی، موسسات دولتی و کلیه شهروندان می‌باشد. این الگو یکی از مولفه‌های دولت الکترونیک می‌باشد.
ارتباط بین دولتها (G2G): این الگو شامل ارتباط تجاری بین دولتها در زمینه‌هایی شبیه واردات و صادرات می‌باشد.
البته باید گفت که انواع بالا کاملاً مستقل از هم نیستند و گاهی که تاکید بر خرید و فروش ندارند در قالب کسب و کار الکترونیک می‌آیند
کسب و کار الکترونیک
کسب و کار الکترونیک عبارتست از کاربردی کردن کلیه سیستمهای اطلاعاتی برای تقویت و کنترل فرآیندهای کسب و کار. امروزه این فرآیندها با استفاده از تکنولوژی‌های مبتنی بر وب توسعه می‌یابند .
کسب و کار الکترونیکی در یک تعریف ساده واژه‌ای به معنی انجام کسب و کار با استفاده از ارتباطات راه دور و ابزارهای مرتبط است . تجارت الکترونیک از این دست دارای مفهومی کوچکتر و محدودتر نسبت به کسب و کار الکترونیکی است . در تجارت الکترونیک حتماً باید بین دو طرف پول رد و بدل شود ( تا به مفهوم تجارت برسیم ) ولی در کسب و کار الکترونیک لازم نیست پولی مبادله گردد . به عنوان مثال دادگاهی که در آن محاکمه از طریق فضای اینترنتی انجام میگردد کسب و کار الکترونیک محسوب میشود .
برخی نیز کسب و کار الکترونیک را ترکیبی از تجارت الکترونیک، هوشمندی شرکتها، مدیریت ارتباط با مشتری، مدیریت زنجیرهٔ تامین و برنامه ریزی منابع شرکت می‌دانند که به صورت زیر بیان میشود :
كسب و كار الكترونيك
كسب و كار الكترونيك تعاريف متعددي دارد كه در زير به برخي از آنها اشاره مي شود: - كسب و كار الكترونيك وسيله اي كه مسير رسيدن بنگاهها به بازار را هموار مي سازد. مسيري كه مشتريان در آنجا اقدام به خريد كالا و خدمات مي كنند؛ - كسب و كار الكترونيك وسيله اي است كه به استفاده كنندگان آن امكان رسيدن به مشتريان موثر و كارآمد را فراهم مي سازد؛ - كسب و كار الكترونيك توانايي هدايت تجارت از طريق شبكه هاي الكترونيك نظير اينترنت و شبكه جهاني است.
تجارت الكترونيك
براساس تعريف دفتر توسعه جامعه اروپا(OECD) به طور كلي تجارت الكترونيك، معاملات را در ارتباط با فعاليتهاي تجاري افراد و سازمانها شكل مي دهد. اين فعاليتها براساس پردازش و انتقال اطلاعات ديجيتالي (متن، صدا و تصاوير) مبتني هستند. تجارت الكترونيك، به مجموعه فعاليتهايي اطلاق مي گردد كه مستقيماً به وسيله ارتباطات الكترونيكي (شبكه اي) پشتيباني مي شود.
تفاوت كسب و كار الكترونيك و تجارت الكترونيك كسب و كار الكترونيك به مفهوم كلي شامل به كارگيري فناوريهاي جديد براي برقراري ارتباطات زنجيره اي بين سازندگان، فروشندگان، عرضه كنندگان و به طور كلي ارايه دهندگان كالا و خدمات از يك سو و خريدار و مصرف كننده و يا به طور كلي مشتري از سوي ديگر است و نتيجه آن اتخاذ تصميمهاي بهتر، بهينه سازي كالا و خدمات، كاهش هزينه ها و گشودن كانالهاي جديد است. ولي تجارت الكترونيك به هر شكلي از نقل و انتقالات در تجارت اطلاق مي شود كه در آن طرفين، بيشتر از طريق الكترونيكي با يكديگر در تماس هستند تا از طريق نقل و انتقالات فيزيكي. به عبارت ديگر، تجارت الكترونيك زيربخشي از كسب و كار الكترونيك در سازمانها است، زيرا در كسب و كار الكترونيك، شكل الكترونيكي كليه فرايندهاي كسب و كار سازمان از قبيل توليد، تحقيق و توسعه امور اداري، مالي، مديريت نيروي انساني، پشتيباني و تجارت مطرح است. در حالي كه در تجارت الكترونيك تنها فرايند تجارت سازمان به صورت الكترونيك يك جزء بنيادي از كسب و كار الكترونيك به حساب مي آيد. كسب و كار الكترونيك باعث مي شود تا فرايندهاي تجارت، روابط و دادوستد جهاني گردد. محيط تجاري شركت، ممكن است، شامل يك شبكه جهت دسترسي به سازمانهاي عمومي يا شبكه هايي كه با محافظت خاص براي دسترسي افرادي خاص طراحي شده و يا حتي شبكه داخلي باشد كه براي دسترسي افراد و كارمندان داخل شركت طراحي شده است. كسب و كار الكترونيك تنها قراردادن يك صفحه شبكه اي نيست. بلكه محيط مدلهاي تجاري اعم از تجارت با كارمندان، مشتريان، تامين كنندگان و شركا است. (سرمد، 1382، ص3)
انواع كسب و كار الكترونيك
كسب و كار الكترونيك بسته به اينكه طرفهاي معامله سازمانها يا افراد باشند به انواع زير تقسيم مي شوند. در اينجا روابط بر مبناي اهداف تجاري شكل مي گيرد. واحد تجاري با واحد تجاري (BUSINESS TO BUSINESS = B2B) ؛ واحد تجاري با مصرف كننده (BUSINESS TO CONSUMER = B2C) مصرف كننده با مصرف كننده (CONSUMER TO CONSUMER = C2C) واحد تجاري با دولت (BUSINESS TO GOVERNMENT = B2G) دولت با واحد تجاري (GOVERNMENT TO BUSINESS = G2B)
شيوه هاي كسب و كار الكترونيك
به طور كلي سه شيوه معاملات كسب و كار الكترونيكي وجود دارد: OFF LINE = در اين شيوه بنگاهها براي انجام فعاليتهاي تجاري از سيستم پست الكترونيكي استفاده مي كنند.
ON LINE = در اين شيوه،& بنگاهها از طريق «<تعيين كننده متحدالشكل منبع» (UNIFORM RESOURCE LOCATOR = URL) اقدام به معاملات تجاري مي كنند. URL ها آدرسهايي هستند كه ساختار آنها براي همه كامپيوترها يكسان است و به وسيله آن مي توان به منبع مورد نظر دست يافت (اسنل، 1379، ص 77). دروازه شبكه (PORTAL) يك صفحه شبكه است كه در آن لينك هايي براي رفتن به سايت هاي محتوي اخبار مربوط به موضوعهاي مختلف وجود دارد. اين صفحات داراي تعداد زيادي آدرس با موضوعهاي مختلف هستند. (اسنل، 1379، ص 97). خدمات دروازه شبكه اغلب شامل موتورهاي جستجوگر، پست الكترونيكـــــي، چت، نقشه ها، فروش و گزينه هاي ديگري براي مشتريان است. درواقع دروازه هاي شبكه هدفي براي تبليغات و بازاريابي هستند.مزاياي استفاده از كسب و كار الكترونيك: نزديك شدن ارتباطات؛ دستيابي به بازارهاي جديد؛ افزايش ميزان فروش و سود؛ حذف هزينه هايي مانند تهيه كاغذ، چاپ، بروشور و كاتالوگ؛ كاهش هزينه هاي معاملاتي و تداركاتي؛ بهبود مديــريت بر روابط مصرف كننده، عرضه كننده و كاركنان؛ كاهش آلودگي محيط زيست، ترافيك و ازدحام.
معايب كسب و كار الكترونيك مسئله امنيت، امكان ورود به سيستم هاي شما از طريق آدرس پست الكترونيكي، سايت شبكه و دستيابي به اطلاعات مالي و غيره؛ اختلال در برنامه كاري در صورت خرابي سيستم؛ از دست دادن كنترل؛ مشكلات و هزينه هاي به روز بودن با فناوريهايي كه به سرعت پيشرفت مي كنند.
چارچوب تحليلي گسترش و نفوذ هر فناوري بستگي به چند عامل نظير منافع بالقوه فناوري، ظرفيت جذب بنگاهها دارد. منافع بالقوه نه تنها به توليدكنندگان كالاها و خدمات مي رسد كه از فناوري جديد استفاده مي كنند، بلكه مصرف كنندگان آن كالاها و خدمات نيز از آن بهره مند مي شوند. براي مثال، رشد سريع اينترنت باعث مي شود هم عرضه كنندگان و هم مصرف كنندگان از مطلوبيت بيشتري برخوردار گردند.
پذيرش فناوري كسب و كار الكترونيك تابعي از چندين عامل است. اين عوامل در اكثر مواقع اثر تقويت كننده دو جانبه اي (متقابلي) بر يكديگر دارند ملاحظات بين المللي كه شامل صادرات، واردات فنــــاوري و... است در تعامل با كسب و كار الكترونيك، اثرتقويت كننده بر يكديگر دارند. در اين حالت بنگاه در سطح بين المللي با پذيرش كسب و كار الكترونيك واردات و صادرات خود را برمبناي اصول استاندارد كسب و كـــــار الكترونيك شكل مي دهد. از طرف ديگر قرار گرفتن كالا و خدمات در فضاي تجارت الكترونيكي موجب حذف فاصله بين مبدا و مقصد كالاها و خدمات مي گردد و تغييرات اساسي در بازارهاي هدف به وجود مي آورد. موفقيت در اين فرايند، منوط به مديريت كارا و حرفه اي اسـت. مديريت حرفـه اي با درك و شناخت از فضاي ارتباطات بين المللي، شيوه هاي كسب و كار الكترونيك را متناسب با ملاحظات بيـــن المللي تطبيق مي دهد. از طرف ديگر، مديريت حرفه اي با تجارت مدرن روابط غيرمعمـــول را تصحيح مي كند. حجم عمليات، اثرات دو سويه اي را بر كسب و كار الكترونيك دارد. از آنجايي كه استفاده از كسب و كار الكترونيك باعث دستيابي به انبوهي از مشتريان با سلايق مختلف مي گردد. لذا بنگــاههاي فعال در امر تجارت بين المللي با گسترش ظـــرفيت توليدي و تنوع بخشي به توليدات كالا و خدمات سعي در جذب مشتريان بيشتر است. يكي از شرايط مهم ديگر در كسب و كار الكترونيك وجود شبكه ارتباطي قوي همراه با اطمينان بالاست. دسترسي به پهناي باند بالاتر در اختيار هيچ كدام از بنگاهها نيست. پهناي باند قسمتي از زيرساختهاي نهادينه شده توسط دولت است. هرقدر اين پهنا بالاتر باشد، حجم وسرعت اطلاعاتي كه ردوبدل مي كند بيشتر خواهد بود. از اين رو با درنظر گرفتن نقش مهمي كه اين عامل مي تواند در موقعيت خدمات شبكه با توان بالا داشته باشد، خصوصي سازي و مقررات زدايي خدمات ارتباطي به منظور افزايش كارايي در سيستم مخابرات در كشورهاي در حال توسعه و توسعه يافته مورد تاكيد قرار مي گيرد. متغيرهاي رفتاري نظير ميزان مهارت نيروي انساني بنگاهها، حجم سرمايه گذاري در تحقيق و توسعه و نرخهاي دستمزد، از عوامل مهمي هستند كه در پذيرش كسب و كار الكترونيك توسط بنگاهها موثرند. هرقدر بنگاه تجاري در سطح بين المللي از نيروي انساني متخصص بيشتري برخوردار باشد و منابع بيشتري را به سرمايه گذاري تخصيص دهد، موقعيت بهتــــــري در جذب و پذيرش كسب و كار الكترونيك دارد. همچنين دستمزدهاي بالا هميشه انگيزه عمده اي براي نيروي كار جهت افزايش كارايي و نوآوري به حساب مي آيد. در نتيجه به كارگيري كسب و كار الكترونيك منافع متعددي را به دنبال دارد. علي رغم اينكه بسياري از منافع موجود در شكل يك ذكر گرديد، بسياري از بنگاهها به دليل پايين بودن هزينه مشاركت را قبول مي كنند اينترنت باعث ارزاني دسترسي به اطلاعات و بازارهاي جهاني مي شود. اين عامل موجب مي گردد سرعت عمل در بازارهاي چند منظوره كه براي توليد كالاها و اطلاعات است، بالا برود. به طور بالقوه شكل تازه اي به سازمان دهي زيرساخت مشاغل مــــوجود مي بخشد و با ارزش گذاري مجدد، راه را براي انجام معاملات تجاري باز مي كند و با مهندسي مجدد بازرگاني محدوديتهايي كه به طور سنتي توليدكنندگان را از مشتريان جدا مي ساخت رها مي سازد.از سوي ديگر، فعاليتهاي منفصل و جدا از هم نظير سفارش، پرداخت و خدمات بعد از فروش، ممكن است به يك فرايند واحد ادغام شده و باعث كاهش هزينه هاي اعتباري گردد. نتيجه چنين فرايندي منتهي به افزايش كارايي و رقابت پذيري در بين بنگاههاي صادراتي است. نتيجه گيري
باتوجه به چارچوب تئوريك مطرح شده و بررسي تجربه هند از كسب و كار الكترونيك براي افزايش انگيزه صادراتي پيشنهادات زير براي بنگاههاي تجاري فعال در امور بازرگاني به بنگاههاي بين المللي توصيه مي شود. ورود به سازمان تجارت جهاني و قرار گرفتن در وضعيت رقابتي امري اجتناب ناپذير است. از اين رو استفاده از فناوريهاي نوين تجاري در بنگاههاي صادراتي مورد تاكيد قرار مي گيرد. از آنجا كه موفقيت در كسب و كار الكترونيك نيازمند توجه به عوامل جانبي و تاثيرگذار بر آن است. لذا مديريت حرفه اي و به كارگيري نيروي كار متخصص براي تقويت كسب و كار الكترونيك براي بنگاهها توصيه مي شود.
تجارت الکترونیک (به انگلیسی: Electronic commerce) فرایند خرید، فروش یا تبادل محصولات، خدمات و اطلاعات از طریق شبکه‌های کامپیوتری و اینترنت است.
تاریخچه
ارتباط بین تجارت و تکنولوژی دیر زمانی است که وجود داشته و ادامه دارد. در واقع، یک پیشرفت تکنیکی باعث رونق تجارت شد و آن هم ساخت کشتی بود. در حدود ۲۰۰۰سال قبل از میلاد، فینیقیان تکنیک ساخت کشتی را بکار بردند تا از دریا بگذرند و به سرزمین‌های دور دست یابند. با این پیشرفت، برای اولین بار مرزهای جغرافیایی برای تجارت باز شد و تجارت با سرزمین‌های دیگر آغاز گشته و روشهای خلاقانه ای بصورتهای گوناگون به آن اضافه شد تا امروز که یکی از محبوبترین روشهای تجارت خرید اینترنتی در دنیای وب است. شما می‌توانید در زمانهای پرت، در هر زمان و مکان حتی با لباس خواب می‌توانید اینکار را بکنید. به معنای واقعی هر کسی می‌تواند صفحه اینترنتی خود را ساخته و کالاهای مورد نیازش را در آن ارایه دهد. البته تاریخچه تجارت الکترونیک با تاریخچه اختراعات قدیمی مثل کابل، مودم، الکترونیک، کامپیوتر و اینترنت پیوند خورده‌است. تجارت الکترونیک به شکل کنونی در سال ۱۹۹۱ محقق شد. از آن زمان هزاران هزار کسب و کار و تجار وارد این دنیا شده‌اند. در ابتدا تجارت الکترونیک به معنای فرایند انجام اعمال تراکنش الکترونیکی مورد نظر را انجام دادن بود.درواقع تجارت الکترونیک برای اسان سازی معاملات اقتصادی به صورت الکترونیک تعریف شد. استفاده از این فناوری مانند Electronic Data Interchange (EDI)تبادل الکترونیکی اطلاعات وElectronic Funds TRANSFER (EFT) انتقال الکترونیکی سرمایه، که هر دو در اواخر ۱۹۷۰ معرفی شده‌اند. و به شرکتها و سازمانها اجازه ارسال اسناد الکترونیکی را داد. و اجازه تجارت کردن با ارسال اسناد تجاری مثل سفارشهای خرید یا فاکتورها را به صورت الکترونیکی، می‌دهد. با رشد و پذیرش کارت اعتباری،(ATM) Automated teller machine ماشین تحویلدار خودکار و تلفن بانک در دهه ۱۹۸۰ باعث فرم گیری تجارت الکترونیک شد. نوع دیگر تجارت الکترونیک سیستم رزرواسیون هواپیمایی بوسیله Sabre در امریکا و Travicom در بریتانیا، ارایه شده‌است. از دهه ۱۹۹۰ به بعد تجارت الکترونیک شامل اضافاتی مثل enterprise resource planning system (ERP) سیستم برنامه ریزی منابع سرمایه، data mining داده کاوی، data warehousing انبار داده شده‌است. در ۱۹۹۰، Tim Bermers-lee مرورگر وب جهان گسترده را اختراع کرد و شبکه ارتباطی اکادمیک را به سیستم ارتباطی هرروز و برای هر شخص در جهان وسیع دگرگون ساخت که اینترنت یا www خوانده میشود. سرمایه گذاری تجاری بروی اینترنت بخاطر کافی نبودن سرمایه گذاری کاملاً محدود شده بود. اگر چه اینترنت محبوبیت جهانی گسترده‌ای در حدود ۱۹۹۴ با استفاده از مرورگر وب Mosaic پیدا کرده بود. معرفی پروتکلهای امنیتی و DSL (اشتراک خط دیجیتال) که ارتباط مستمر را با اینترنت را اجازه می‌داد حدود ۵ سال طول کشید.. البته در سال ۲۰۰۰ بحران The dot-com bust باعث برشکستگی خیلی از شرکتهای تجاری بزرگ و نتایج ناگواری را بوجود اورد، باعث بازبینی قوانین و افزایش مزایا و امکانات تجارت الکترونیک کردند و تا انتهای سال ۲۰۰۰، خیلی از شرکتهای تجاری امریکایی و اروپایی سرویس هایشان را از طریق اینترنت ارایه دادند. از ان موقع مردم به کلمه‌ای به عنوان تجارت الکترونیک با توانایی خرید کالاهای گوناگون از طریق اینترنت با استفاده از پروتکلهای امنیتی و سرویس‌های پرداخت الکترونیکی که در ان مشارکت کردند، اشنا شدند. واز این زمان رقابت شدید بین شرکتها و سازمانها شدت گرفتو با گذشت زمان هم اینرقابت تنگتر شده‌است. جالب این که تا پایان سال ۲۰۰۱ بیش از ۲۲۰ بیلیون دلار معاملات مالی توسط صدها سایت تجاری بر روی اینترنت انجام پذیرفته‌است و در همین سال مدل تجارت الکترونیک B2B دارای در حدود ۷۰۰ میلیارد تراکنش بود. و در سال ۲۰۰۷ سهم تجارت الکترونیک در خرده فروشی کل دنیا ۳٫۴ % بوده‌است که انرا در سال ۲۰۱۰، ۵٫۱ % اعلام نمودند که این امار رشد سریع این شیوه تجارت کردن را می رساند.
سیر زمانی
۱۹۷۹: Michael Aldrich خرید آنلاین را اختراع کرد
۱۹۸۱: Thomson Holidays اولین خرید انلاین B2B را در بریتانیا ایجاد کرد.
۱۹۸۲: Minitel سیستم سراسر کشور را در فرانسه بوسیله France Telecom و برای سفارش گیری انلاین استفاده شده‌است.
۱۹۸۴: Gateshead اولین خرید انلاین B2C را بنام SIS/Tesco و خانم Snowball در ۷۲ اولین فروش خانگی انلاین را راه انداخت.
۱۹۸۵: Nissan فروش ماشین و سرمایه گذاری با بررسی اعتبار مشتری به صورت انلاین از نمایندگی‌های فروش
۱۹۸۷: Swreg شروع به فراهم اوردن ومولف‌های اشتراک افزار و نرم‌افزار به منظور فروش انلاین محصولاتشان از طریق مکانیسم حسابهای الکترونیکی بازرگانی.
۱۹۹۰: Tim Berners-Lee اولین مرورگر وب را نوشت، وب جهان گستر، استفاده از کامپیوترهای جدید
۱۹۹۴: راهبر وب گرد: Netscape در اکتبر با نام تجاری Mozilla ارایه شد. Pizza Hut در صففحه وب سفارش دادن انلاین را پیشنهاد داد. اولین بانک انلاین باز شد. تلاشها برای پیشنهاد تحویل گل و اشتراک مجله به صورت انلاین شروع شد. لوازم بزرگسالان مثل انجام دادن ماشین و دوچرخه به صورت تجاری در دسترس قرار گرفت. Netscape 1.0 در اواخر ۱۹۹۴ با رمزگذاری SSL که تعاملات مطمئن را ایجاد می‌کرد، معرفی شد.
۱۹۹۵: Jeff Bezos، Amazon.com و اولین تجارتی ۲۴ ساعته رایگان را راه انداخت. ایستگاه‌های رادیوی اینترنتی رایگان، رادیو HK ورادیوهای شبکه‌ای شروع به پخش کردند. Dell و Cisco به شدت از اینترنت برای تعاملات تجاری استفاده کردند. eBay توسط Pierre Omidyar برنامه نویس کامپیوتر به عنوان وب سایت حراج بنیانگذاری شد.
۱۹۹۸: توانایی خریداری و بارگذاری تمبر پستی الکترونیکی برای چاپ از اینترنت. گروه Alibaba در چین با خدمات B2B و C2C, B2C را با سیستم خود تاییدی تاسیس شد.
۱۹۹۹: Business.com به مبلغ ۷٫۵ میلیون دلار به شرکتهای الکترونیکی فروخته شد. که در سال ۱۹۹۷ به ۱۴۹٬۰۰۰ دلار خریداری شده بود. نرم‌افزار اشتراک گذاری فایل Napster راه اندازی شد. فروشگاه‌های ATG برای فروش اقلام زینتی خانه به صورت انلاین راه اندازی شد.
۲۰۰۰: The dot-com bust
۲۰۰۲: ای‌بی برای پی‌پال ۱٫۵ میلیون دلار بدست اورد. Niche شرکتهای خرده فروشی و فروشگاه‌های CSN و فروشگاهای شبکه‌ای را با منظور فروش محصولات از طریق ناحیه‌های هدف مختلف نسبت به یک درگاه متمرکز.
۲۰۰۳: Amazon.com اولین سود سالیانه خود را اعلان کرد.
۲۰۰۷: Business.com بوسیله R.H. Donnelley با ۳۴۵ میلیون دلار خریداری شد.
۲۰۰۹: Zappos.com توسط Amazon.com با قیمت ۹۲۸ میلیون دلار خریداری شد. تقارب خرده فروشان و خرید اپراتورهای فروش وبسایتهای خصوصی RueLaLa.com بوسیله GSI Commerce به قیمت ۱۷۰ میلیون دلار بعلاوه سود فروش از تا سال ۲۰۱۲.
۲۰۱۰: Groupon گزارش داد پیشنهاد ۶ میلیار دلاری گوگل را رد کرده‌است. در عوض این گروه طرح خرید وب سایتهای IPO را تا اواسط ۲۰۱۱ دارد.
۲۰۱۱: پروژه تجارت الکترونیک امریکا و خرده فروشی انلاین به ۱۹۷ میلیارد دلار رسیده‌است که نسبت به ۲۰۱۰ افزایش ۱۲ درصدی داشته‌است. Quidsi.com, parent company of Diapers.comتوسط Amazon.com به قیمت ۵۰۰ میلیون بعلاوه ۴۵ میلیون بدهکاری و تعهدات دیگر خریداری شد.
چکیده
تجارت الکترونیکی را می‌توان انجام هرگونه امور تجاری بصورت آنلاین و ازطریق اینترنت بیان کرد. این تکنیک در سالهای اخیر رشد بسیاری داشته‌است و پیش‌بینی میشود بیش از این نیز رشد کند. تجارت الکترونیکی به هرگونه معامله‌ای گفته میشود که در آن خرید و فروش کالا و یا خدمات از طریق اینترنت صورت پذیرد و به واردات و یا صادرات کالا ویا خدمات منتهی میشود. تجارت الکترونیکی معمولاً کاربرد وسیع تری دارد، یعنی نه تنها شامل خرید و فروش از طریق اینترنت است بلکه سایر جنبه‌های فعالیت تجاری، مانند خریداری، صورت بردار ی از کالاها، مدیریت تولید و تهیه و توزیع و جابه‌جایی کالاها و همچنین خدمات پس از فروش را در بر می‌گیرد. البته مفهوم گسترده‌تر تجارت الکترونیک کسب و کار الکترونیک می‌باشد.
جایگاه تجارت الکترونیک در کشورهای جهان
در مدت کوتاهی که از آغاز عمر تجارت الکترونیک در جهان معاصر می‌گذرد، این فعالیت رشد بی سابقه‌ای را در کشورهای پیشرفته داشته‌است و پیش بینی میشود در آینده نزدیک با سرعت شگفت انگیزی در سطح جهان توسعه یابد. بر اساس آمار محاسبه شده موسسات معتبر اقتصادی نیز پیش بینی شده‌است که گستره این فعالیت تا سال ۲۰۱۰ به طور متوسط ۵۴ الی ۷۱ درصد رشد خواهد کرد که نشان دهنده شتاب دار بودن حرکت آن است.
در ایران
تجارت الکترونیک در ایران بسیار نوپا و در مراحل اولیه‌است. اما اهمیت فناوری اطلاعات باعث شده تا تدوین و اجرای قوانین و لوایح مورد نیاز در این عرصه همواره مد نظر مسئولان ایران باشد. اما به‌نظر می‌رسد با وجود برگزاری دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی متعدد هنوز میزان آگاهی افراد و تجار کشور از نحوه استفاده از امکانات موجود برای تجارت الکترونیک کم است. از سوی دیگر نبود شناخت از میزان امنیت موجود در شبکه داخلی و جهانی باعث شده‌است که اطمینان لازم وجود نداشته باشد
انواع تجارت الکترونیک
تجارت الکترونیک را می‌توان از حیث تراکنش‌ها(Transactions) به انواع مختلفی تقسیم نمود که بعضی از آنها عبارتند از:
ارتباط بنگاه و بنگاه (B2B): به الگویی از تجارت الکترونیکی گویند، که طرفین معامله بنگاهها هستند.
ارتباط بنگاه و مصرف کننده (B2C): به الگویی از تجارت الکترونیک گویند که بسیار رایج بوده و ارتباط تجاری مستقیم بین شرکتها و مشتریان می‌باشد.
ارتباط مصرف کننده‌ها و شرکتها (C2B): در این حالت اشخاص حقیقی به کمک اینترنت فراورده‌ها یا خدمات خود را به شرکتها می‌فروشند.
ارتباط مصرف‌کننده با مصرف‌کننده (C2C): در این حالت ارتباط خرید و فروش بین مصرف‌کنندگان است.
ارتباط بین بنگاهها و سازمانهای دولتی (B2A): که شامل تمام تعاملات تجاری بین شرکتها و سازمانهای دولتی می‌باشد. پرداخت مالیاتها و عوارض از این قبیل تعاملات محسوب می‌شوند.
ارتباط بین دولت و شهروندان (G2C): الگویی بین دولت و توده مردم می‌باشد که شامل بنگاه‌های اقتصادی، موسسات دولتی و کلیه شهروندان می‌باشد. این الگو یکی از مولفه‌های دولت الکترونیک می‌باشد.
ارتباط بین دولتها (G2G): این الگو شامل ارتباط تجاری بین دولتها در زمینه‌هایی شبیه واردات و صادرات می‌باشد.
البته باید گفت که انواع بالا کاملاً مستقل از هم نیستند و گاهی که تاکید بر خرید و فروش ندارند در قالب کسب و کار الکترونیک می‌آیند
کسب و کار الکترونیک
کسب و کار الکترونیک عبارتست از کاربردی کردن کلیه سیستمهای اطلاعاتی برای تقویت و کنترل فرآیندهای کسب و کار. امروزه این فرآیندها با استفاده از تکنولوژی‌های مبتنی بر وب توسعه می‌یابند .
کسب و کار الکترونیکی در یک تعریف ساده واژه‌ای به معنی انجام کسب و کار با استفاده از ارتباطات راه دور و ابزارهای مرتبط است . تجارت الکترونیک از این دست دارای مفهومی کوچکتر و محدودتر نسبت به کسب و کار الکترونیکی است . در تجارت الکترونیک حتماً باید بین دو طرف پول رد و بدل شود ( تا به مفهوم تجارت برسیم ) ولی در کسب و کار الکترونیک لازم نیست پولی مبادله گردد . به عنوان مثال دادگاهی که در آن محاکمه از طریق فضای اینترنتی انجام میگردد کسب و کار الکترونیک محسوب میشود .
برخی نیز کسب و کار الکترونیک را ترکیبی از تجارت الکترونیک، هوشمندی شرکتها، مدیریت ارتباط با مشتری، مدیریت زنجیرهٔ تامین و برنامه ریزی منابع شرکت می‌دانند که به صورت زیر بیان میشود :
كسب و كار الكترونيك
كسب و كار الكترونيك تعاريف متعددي دارد كه در زير به برخي از آنها اشاره مي شود: - كسب و كار الكترونيك وسيله اي كه مسير رسيدن بنگاهها به بازار را هموار مي سازد. مسيري كه مشتريان در آنجا اقدام به خريد كالا و خدمات مي كنند؛ - كسب و كار الكترونيك وسيله اي است كه به استفاده كنندگان آن امكان رسيدن به مشتريان موثر و كارآمد را فراهم مي سازد؛ - كسب و كار الكترونيك توانايي هدايت تجارت از طريق شبكه هاي الكترونيك نظير اينترنت و شبكه جهاني است.
تجارت الكترونيك
براساس تعريف دفتر توسعه جامعه اروپا(OECD) به طور كلي تجارت الكترونيك، معاملات را در ارتباط با فعاليتهاي تجاري افراد و سازمانها شكل مي دهد. اين فعاليتها براساس پردازش و انتقال اطلاعات ديجيتالي (متن، صدا و تصاوير) مبتني هستند. تجارت الكترونيك، به مجموعه فعاليتهايي اطلاق مي گردد كه مستقيماً به وسيله ارتباطات الكترونيكي (شبكه اي) پشتيباني مي شود.
تفاوت كسب و كار الكترونيك و تجارت الكترونيك كسب و كار الكترونيك به مفهوم كلي شامل به كارگيري فناوريهاي جديد براي برقراري ارتباطات زنجيره اي بين سازندگان، فروشندگان، عرضه كنندگان و به طور كلي ارايه دهندگان كالا و خدمات از يك سو و خريدار و مصرف كننده و يا به طور كلي مشتري از سوي ديگر است و نتيجه آن اتخاذ تصميمهاي بهتر، بهينه سازي كالا و خدمات، كاهش هزينه ها و گشودن كانالهاي جديد است. ولي تجارت الكترونيك به هر شكلي از نقل و انتقالات در تجارت اطلاق مي شود كه در آن طرفين، بيشتر از طريق الكترونيكي با يكديگر در تماس هستند تا از طريق نقل و انتقالات فيزيكي. به عبارت ديگر، تجارت الكترونيك زيربخشي از كسب و كار الكترونيك در سازمانها است، زيرا در كسب و كار الكترونيك، شكل الكترونيكي كليه فرايندهاي كسب و كار سازمان از قبيل توليد، تحقيق و توسعه امور اداري، مالي، مديريت نيروي انساني، پشتيباني و تجارت مطرح است. در حالي كه در تجارت الكترونيك تنها فرايند تجارت سازمان به صورت الكترونيك يك جزء بنيادي از كسب و كار الكترونيك به حساب مي آيد. كسب و كار الكترونيك باعث مي شود تا فرايندهاي تجارت، روابط و دادوستد جهاني گردد. محيط تجاري شركت، ممكن است، شامل يك شبكه جهت دسترسي به سازمانهاي عمومي يا شبكه هايي كه با محافظت خاص براي دسترسي افرادي خاص طراحي شده و يا حتي شبكه داخلي باشد كه براي دسترسي افراد و كارمندان داخل شركت طراحي شده است. كسب و كار الكترونيك تنها قراردادن يك صفحه شبكه اي نيست. بلكه محيط مدلهاي تجاري اعم از تجارت با كارمندان، مشتريان، تامين كنندگان و شركا است. (سرمد، 1382، ص3)
انواع كسب و كار الكترونيك
كسب و كار الكترونيك بسته به اينكه طرفهاي معامله سازمانها يا افراد باشند به انواع زير تقسيم مي شوند. در اينجا روابط بر مبناي اهداف تجاري شكل مي گيرد. واحد تجاري با واحد تجاري (BUSINESS TO BUSINESS = B2B) ؛ واحد تجاري با مصرف كننده (BUSINESS TO CONSUMER = B2C) مصرف كننده با مصرف كننده (CONSUMER TO CONSUMER = C2C) واحد تجاري با دولت (BUSINESS TO GOVERNMENT = B2G) دولت با واحد تجاري (GOVERNMENT TO BUSINESS = G2B)
شيوه هاي كسب و كار الكترونيك
به طور كلي سه شيوه معاملات كسب و كار الكترونيكي وجود دارد: OFF LINE = در اين شيوه بنگاهها براي انجام فعاليتهاي تجاري از سيستم پست الكترونيكي استفاده مي كنند.
ON LINE = در اين شيوه،& بنگاهها از طريق «<تعيين كننده متحدالشكل منبع» (UNIFORM RESOURCE LOCATOR = URL) اقدام به معاملات تجاري مي كنند. URL ها آدرسهايي هستند كه ساختار آنها براي همه كامپيوترها يكسان است و به وسيله آن مي توان به منبع مورد نظر دست يافت (اسنل، 1379، ص 77). دروازه شبكه (PORTAL) يك صفحه شبكه است كه در آن لينك هايي براي رفتن به سايت هاي محتوي اخبار مربوط به موضوعهاي مختلف وجود دارد. اين صفحات داراي تعداد زيادي آدرس با موضوعهاي مختلف هستند. (اسنل، 1379، ص 97). خدمات دروازه شبكه اغلب شامل موتورهاي جستجوگر، پست الكترونيكـــــي، چت، نقشه ها، فروش و گزينه هاي ديگري براي مشتريان است. درواقع دروازه هاي شبكه هدفي براي تبليغات و بازاريابي هستند.مزاياي استفاده از كسب و كار الكترونيك: نزديك شدن ارتباطات؛ دستيابي به بازارهاي جديد؛ افزايش ميزان فروش و سود؛ حذف هزينه هايي مانند تهيه كاغذ، چاپ، بروشور و كاتالوگ؛ كاهش هزينه هاي معاملاتي و تداركاتي؛ بهبود مديــريت بر روابط مصرف كننده، عرضه كننده و كاركنان؛ كاهش آلودگي محيط زيست، ترافيك و ازدحام.
معايب كسب و كار الكترونيك مسئله امنيت، امكان ورود به سيستم هاي شما از طريق آدرس پست الكترونيكي، سايت شبكه و دستيابي به اطلاعات مالي و غيره؛ اختلال در برنامه كاري در صورت خرابي سيستم؛ از دست دادن كنترل؛ مشكلات و هزينه هاي به روز بودن با فناوريهايي كه به سرعت پيشرفت مي كنند.
چارچوب تحليلي گسترش و نفوذ هر فناوري بستگي به چند عامل نظير منافع بالقوه فناوري، ظرفيت جذب بنگاهها دارد. منافع بالقوه نه تنها به توليدكنندگان كالاها و خدمات مي رسد كه از فناوري جديد استفاده مي كنند، بلكه مصرف كنندگان آن كالاها و خدمات نيز از آن بهره مند مي شوند. براي مثال، رشد سريع اينترنت باعث مي شود هم عرضه كنندگان و هم مصرف كنندگان از مطلوبيت بيشتري برخوردار گردند.
پذيرش فناوري كسب و كار الكترونيك تابعي از چندين عامل است. اين عوامل در اكثر مواقع اثر تقويت كننده دو جانبه اي (متقابلي) بر يكديگر دارند ملاحظات بين المللي كه شامل صادرات، واردات فنــــاوري و... است در تعامل با كسب و كار الكترونيك، اثرتقويت كننده بر يكديگر دارند. در اين حالت بنگاه در سطح بين المللي با پذيرش كسب و كار الكترونيك واردات و صادرات خود را برمبناي اصول استاندارد كسب و كـــــار الكترونيك شكل مي دهد. از طرف ديگر قرار گرفتن كالا و خدمات در فضاي تجارت الكترونيكي موجب حذف فاصله بين مبدا و مقصد كالاها و خدمات مي گردد و تغييرات اساسي در بازارهاي هدف به وجود مي آورد. موفقيت در اين فرايند، منوط به مديريت كارا و حرفه اي اسـت. مديريت حرفـه اي با درك و شناخت از فضاي ارتباطات بين المللي، شيوه هاي كسب و كار الكترونيك را متناسب با ملاحظات بيـــن المللي تطبيق مي دهد. از طرف ديگر، مديريت حرفه اي با تجارت مدرن روابط غيرمعمـــول را تصحيح مي كند. حجم عمليات، اثرات دو سويه اي را بر كسب و كار الكترونيك دارد. از آنجايي كه استفاده از كسب و كار الكترونيك باعث دستيابي به انبوهي از مشتريان با سلايق مختلف مي گردد. لذا بنگــاههاي فعال در امر تجارت بين المللي با گسترش ظـــرفيت توليدي و تنوع بخشي به توليدات كالا و خدمات سعي در جذب مشتريان بيشتر است. يكي از شرايط مهم ديگر در كسب و كار الكترونيك وجود شبكه ارتباطي قوي همراه با اطمينان بالاست. دسترسي به پهناي باند بالاتر در اختيار هيچ كدام از بنگاهها نيست. پهناي باند قسمتي از زيرساختهاي نهادينه شده توسط دولت است. هرقدر اين پهنا بالاتر باشد، حجم وسرعت اطلاعاتي كه ردوبدل مي كند بيشتر خواهد بود. از اين رو با درنظر گرفتن نقش مهمي كه اين عامل مي تواند در موقعيت خدمات شبكه با توان بالا داشته باشد، خصوصي سازي و مقررات زدايي خدمات ارتباطي به منظور افزايش كارايي در سيستم مخابرات در كشورهاي در حال توسعه و توسعه يافته مورد تاكيد قرار مي گيرد. متغيرهاي رفتاري نظير ميزان مهارت نيروي انساني بنگاهها، حجم سرمايه گذاري در تحقيق و توسعه و نرخهاي دستمزد، از عوامل مهمي هستند كه در پذيرش كسب و كار الكترونيك توسط بنگاهها موثرند. هرقدر بنگاه تجاري در سطح بين المللي از نيروي انساني متخصص بيشتري برخوردار باشد و منابع بيشتري را به سرمايه گذاري تخصيص دهد، موقعيت بهتــــــري در جذب و پذيرش كسب و كار الكترونيك دارد. همچنين دستمزدهاي بالا هميشه انگيزه عمده اي براي نيروي كار جهت افزايش كارايي و نوآوري به حساب مي آيد. در نتيجه به كارگيري كسب و كار الكترونيك منافع متعددي را به دنبال دارد. علي رغم اينكه بسياري از منافع موجود در شكل يك ذكر گرديد، بسياري از بنگاهها به دليل پايين بودن هزينه مشاركت را قبول مي كنند اينترنت باعث ارزاني دسترسي به اطلاعات و بازارهاي جهاني مي شود. اين عامل موجب مي گردد سرعت عمل در بازارهاي چند منظوره كه براي توليد كالاها و اطلاعات است، بالا برود. به طور بالقوه شكل تازه اي به سازمان دهي زيرساخت مشاغل مــــوجود مي بخشد و با ارزش گذاري مجدد، راه را براي انجام معاملات تجاري باز مي كند و با مهندسي مجدد بازرگاني محدوديتهايي كه به طور سنتي توليدكنندگان را از مشتريان جدا مي ساخت رها مي سازد.از سوي ديگر، فعاليتهاي منفصل و جدا از هم نظير سفارش، پرداخت و خدمات بعد از فروش، ممكن است به يك فرايند واحد ادغام شده و باعث كاهش هزينه هاي اعتباري گردد. نتيجه چنين فرايندي منتهي به افزايش كارايي و رقابت پذيري در بين بنگاههاي صادراتي است. نتيجه گيري
باتوجه به چارچوب تئوريك مطرح شده و بررسي تجربه هند از كسب و كار الكترونيك براي افزايش انگيزه صادراتي پيشنهادات زير براي بنگاههاي تجاري فعال در امور بازرگاني به بنگاههاي بين المللي توصيه مي شود. ورود به سازمان تجارت جهاني و قرار گرفتن در وضعيت رقابتي امري اجتناب ناپذير است. از اين رو استفاده از فناوريهاي نوين تجاري در بنگاههاي صادراتي مورد تاكيد قرار مي گيرد. از آنجا كه موفقيت در كسب و كار الكترونيك نيازمند توجه به عوامل جانبي و تاثيرگذار بر آن است. لذا مديريت حرفه اي و به كارگيري نيروي كار متخصص براي تقويت كسب و كار الكترونيك براي بنگاهها توصيه مي شود.